Quyền tác giả là một yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế, văn hóa và xã hội. Thực tế chỉ ra rằng bảo hộ quyền tác giả là công cụ hữu hiệu nhất nhằm khuyến khích, làm giàu và phổ biến di sản văn hóa quốc gia. Đặc điểm đặc biệt của quyền tác giả là một trong những quyền sở hữu trí tuệ được bảo hộ theo cơ chế tự động kể từ khi tác phẩm được định hình dưới một dạng vật chất nhất định. Theo đó, tác giả, chủ sở hữu không cần phải thực hiện thủ tục đăng ký bản quyền tác giả vẫn có đầy đủ quyền tác giả theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, việc đăng ký quyền tác giả rất cần thiết và Giấy chứng nhận quyền tác giả mang lại cho tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả một số lợi ích đáng kể.
Giảm nhẹ nghĩa vụ chứng minh của tác giả, chủ sở quyền tác giả khi xảy ra tranh chấp về quyền tác giả
Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả không có nghĩa vụ chứng minh quyền tác giả thuộc về mình khi có tranh chấp, trừ trường hợp có chứng cứ ngược lại[1]. Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả là bằng chứng hợp pháp hữu hiệu chứng minh tư cách, quyền của tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm đã đăng ký. Ngược lại, trong trường hợp xảy ra tranh chấp liên quan đến quyền tác giả mà tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả chưa thực hiện đăng ký bản quyền tác giả, tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả phải thực hiện cung cấp các tài liệu, chứng cứ chứng minh mình là tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả của tác phẩm đang trang chấp. Tuy nhiên, việc chứng minh trên thực tế là không dễ dàng, mất nhiều thời gian, chi phí và thậm chí có khả năng không thể chứng minh được trong một số trường hợp tác phẩm đã được sáng tạo rất lâu, các tài liệu về tác phẩm có thể bị rách, bị xóa….
Căn cứ yêu cầu xử lý vi phạm đối với hành vi xâm phạm quyền tác giả
Bên cạnh đó, việc đăng ký quyền tác giả và được cấp Giấy chứng nhận quyền tác giả còn là cơ sở quan trọng tạo thuận lợi cho tác giả, chủ sở hữu để trực tiếp xử lý hoặc yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý các hành vi xâm phạm quyền tác giả, các hành vi sử dụng tác phẩm nhưng không đồng ý của tác giả, không trả tiền nhuận bút, thù lao cho tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả theo quy định pháp luật.
Có ý nghĩa về mặt tinh thần đối với tác giả của tác phẩm và mặt kinh tế đối với chủ sở hữu quyền tác giả
Một tác phẩm được tạo ra chính là thành quả lao động trí óc có giá trị và sáng tạo, đòi hỏi tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả phải đầu tư rất nhiều thời gian, công sức và tài chính. Đăng ký quyền tác giả là một bước góp phần công nhận sự sáng tạo của tác giả, sự đầu tư của chủ sở hữu quyền tác giả từ đó động viên, thúc đẩy tinh thần làm việc sáng tạo của tác giả. Trong trường hợp tác phẩm mang được nhiều giá trị cho cuộc sống, những người sử dụng tác phẩm cũng sẽ ghi nhớ tác giả của tác phẩm. Đây là một quà tinh thần vô cùng ý nghĩa đối với sự sáng tạo của tác giả.
Bên cạnh đó, quyền tác giả là một quyền sở hữu trí tuệ, một tài sản của doanh nghiệp. Theo đó, Giấy chứng nhận quyền tác giả sẽ là một tài liệu chứng minh tài sản của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc chuyển nhương quyền tác giả, chuyển quyền sử dụng quyền tác giả. Doanh nghiệp có thể sử dụng nó để góp vốn vào công ty khác hoặc định giá như một là tài sản sở hữu trí tuệ của công ty khi thực hiên mua bán, sáp nhập và cổ phần hóa doanh nghiệp.
Mặc dù việc đăng ký quyền tác giả không phải là thủ tục bắt buộc. Tuy nhiên, việc đăng ký quyền tác giả rất cần thiết và mang lại nhiều lợi ích cho tác giả, chủ sở quyền tác giả khi tranh chấp xảy ra. Đồng thời, việc đăng ký quyền tác giả không quá phức tạp và chi phí rất thấp, vì vậy doanh nghiệp nên cân nhắc việc đăng ký bảo hộ quyền tác giả để bảo vệ tối đa các tài sản sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp.
[1] Khoản 3 Điều 49 Luật sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2009