Vấn đề giấy phép lao động cho người lao động di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp

1. Người lao động di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp là như thế nào?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 152/2020/NĐ-CP: “Người lao động nước ngoài di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp là nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia và lao động kỹ thuật của một doanh nghiệp nước ngoài đã thành lập hiện diện thương mại trên lãnh thổ Việt Nam, di chuyển tạm thời trong nội bộ doanh nghiệp sang hiện diện thương mại trên lãnh thổ Việt Nam và đã được doanh nghiệp nước ngoài tuyển dụng trước đó ít nhất 12 tháng liên tục”.

Hình thức của hiện diện thương mại tại Việt Nam bao gồm: tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài; văn phòng đại diện, chi nhánh của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam; văn phòng điều hành của nhà đầu tư nước ngoài trong hợp đồng hợp tác kinh doanh. (khoản 7 Điều 3 Nghị định 152/2020/NĐ-CP)

Như vậy, người lao động được xem là di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp nếu đáp ứng đủ điều kiện sau:

• Người lao động nước ngoài là nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia hoặc lao động kỹ thuật;
• Người lao động đã được doanh nghiệp nước ngoài tuyển dụng ít nhất 12 tháng liên tục trước đó;
• Doanh nghiệp mà người lao động di duyển đến là hiện diện thương mại của doanh nghiệp nước ngoài đó trên lãnh thổ Việt Nam.

2. Đối tượng nào được xem là di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp?

Các đối tượng được xem là di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 152/2020/NĐ-CP là người lao động nước ngoài thuộc các trường hợp sau:

• Nhà quản lý

Nhà quản lý là người quản lý doanh nghiệp theo quy định tại khoản 24 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020 hoặc là người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu của cơ quan, tổ chức. (khoản 4 Điều 3 Nghị định 152/2020/NĐ-CP)

• Giám đốc điều hành

Giám đốc điều hành là người đứng đầu và trực tiếp điều hành đơn vị trực thuộc cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp. (khoản 4 Điều 3 Nghị định 152/2020/NĐ-CP)

• Chuyên gia: Người lao động là chuyên gia sẽ thuộc một trong các trường hợp tại khoản 3 Điều 3 Nghị định 152/2020/NĐ-CP:
  • Có bằng đại học trở lên hoặc tương đương và có ít nhất 3 năm kinh nghiệm làm việc trong chuyên ngành được đào tạo phù hợp với vị trí công việc mà người lao động nước ngoài dự kiến làm việc tại Việt Nam;
  • Có ít nhất 5 năm kinh nghiệm và có chứng chỉ hành nghề phù hợp với vị trí công việc mà người lao động nước ngoài dự kiến làm việc tại Việt Nam;
  • Trường hợp đặc biệt do Thủ tướng Chính phủ quyết định theo đề nghị của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.
• Lao động kỹ thuật: là người lao động thuộc một trong các trường hợp tại khoản 6 Điều 3 Nghị định 152/2020/NĐ-CP:
  • Được đào tạo chuyên ngành kỹ thuật hoặc chuyên ngành khác ít nhất 01 năm và làm việc ít nhất 03 năm trong chuyên ngành được đào tạo;
  • Có ít nhất 5 năm kinh nghiệm làm công việc phù hợp với vị trí công việc mà người lao động nước ngoài dự kiến làm việc tại Việt Nam.

3. Người lao động nước ngoài di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp có thuộc diện cấp giấy phép lao động hay không?

Khoản 3 Điều 7 Nghị định 152/2020/NĐ-CP quy định người lao động nước ngoài “di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp thuộc phạm vi 11 ngành dịch vụ trong biểu cam kết dịch vụ của Việt Nam với Tổ chức Thương mại thế giới, bao gồm: kinh doanh, thông tin, xây dựng, phân phối, giáo dục, môi trường, tài chính, y tế, du lịch, văn hóa giải trí và vận tải” sẽ không thuộc diện cấp giấy phép lao động.

Như vậy, người lao động nước ngoài di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp thuộc 11 ngành sau sẽ được miễn giấy phép lao động:

• Kinh doanh
• Thông tin
• Xây dựng
• Phân phối
• Giáo dục
• Môi trường
• Tài chính
• Y tế
• Du lịch
• Văn hóa giải trí
• Vận tải

Người lao động nước ngoài thuộc trường hợp được miễn giấy phép lao động vẫn phải được người sử dụng lao động thực hiện thủ tục xác nhận người lao động không thuộc diện cấp giấy phép lao động.

4. Thủ tục xác định người lao động nước ngoài di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp thuộc phạm vi trong Biểu cam kết dịch vụ của Việt Nam với WTO

Đối với người lao động nước ngoài di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp thuộc phạm vi trong Biểu cam kết dịch vụ của Việt Nam với WTO, cần xác định người lao động có thuộc diện cấp giấy phép lao động và đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hay không.

• Về trường hợp cấp giấy phép lao động

Trường hợp doanh nghiệp hoạt động trong 11 lĩnh vực thuộc biểu cam kết dịch vụ của Việt Nam với WTO thì người lao động nước ngoài sẽ được miễn giấy phép lao động.

Nếu thuộc trường hợp miễn giấy phép lao động, người sử dụng lao động phải thực hiện thủ tục xác nhận người lao động nước ngoài không thuộc diện cấp giấy phép lao động theo quy định tại Điều 8 Nghị định 152/2020/NĐ-CP.

Người sử dụng lao động phải chuẩn bị hồ sơ theo khoản 3 Điều 8 nêu trên như sau:

• Văn bản đề nghị xác nhận người lao động nước ngoài không thuộc diện cấp giấy phép lao động theo Mẫu số 09/PLI Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định này;
• Giấy chứng nhận sức khỏe hoặc giấy khám sức khỏe theo quy định tại khoản 2 Điều 9 Nghị định 152/2020/NĐ-CP;
• Văn bản chấp thuận nhu cầu sử dụng người lao động nước ngoài trừ những trường hợp không phải xác định nhu cầu sử dụng người lao động nước ngoài;
• Bản sao có chứng thực hộ chiếu còn giá trị theo quy định của pháp luật;
• Các giấy tờ để chứng minh người lao động nước ngoài không thuộc diện cấp giấy phép lao động;

Việc đề nghị xác nhận người lao động nước ngoài không thuộc diện cấp giấy phép lao động phải được thực hiện trước ít nhất 10 ngày trước khi người lao động bắt đầu làm việc.

Trường hợp người sử dụng lao động không thực hiện thủ tục xác nhận người lao động nước ngoài không thuộc diện cấp giấy phép lao động, thì cả người sử dụng lao động và người lao động đều bị xử phạt vi phạm hành chính theo khoản 3, khoản 4 Điều 31 Nghị định 28/2020/NĐ-CP.

• Người lao động bị phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng.
• Người sử dụng lao động bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng tùy vào số lượng người lao động vi phạm.

Để tránh trường hợp bị xử phạt, người sử dụng lao động và người lao động nước ngoài cần đặc biệt lưu ý vấn đề này.

• Về bảo hiểm xã hội cho người lao động nước ngoài

Một vấn đề người sử dụng lao động cần lưu ý khi sử dụng lao động luân chuyển nội bộ là bảo hiểm xã hội cho lao động nước ngoài. Theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 2 Nghị định 143/2018/NĐ-CP, người lao động nước ngoài di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp sẽ không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Ngoài ra, người lao động nước ngoài di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp cũng không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc tại Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014).

5. Các lưu ý khác khi người lao động di chuyển nội bộ trong doanh nghiệp

Ngoài các vấn đề trên, khi người lao động di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp, cần phải lưu ý thêm các vấn đề sau:

• Về vị trí sử dụng lao động

Người lao động di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp chỉ có các đối tượng là nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia và lao động kỹ thuật. Doanh nghiệp cần xác định cụ thể vị trí và số lượng lao động nước ngoài cần tuyển dụng để tiến hành thủ tục xin chấp thuận nhu cầu sử dụng lao động nước ngoài theo quy định tại Điều 4 Nghị định 152/2022/NĐ-CP.

• Về thời gian làm việc trước khi người lao động di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp

Theo quy định, một trong các điều kiện để người lao động nước ngoài được xem là di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp là người lao động đã được doanh nghiệp nước ngoài tuyển dụng trước đó ít nhất 12 tháng liên tục. Trong một số trường hợp, doanh nghiệp nước ngoài là tập đoàn và có nhiều công ty con, người lao động được luân chuyển làm việc giữa các công ty con và thời gian ở mỗi công ty con chưa đến 12 tháng trước khi di chuyển sang hiện diện thương mại tại Việt Nam.

Trường hợp này chưa được pháp luật lao động quy định cụ thể nên thực tế vẫn dựa trên quyết định của cơ quan có thẩm quyền. Vì vậy, doanh nghiệp cần lưu ý vấn đề này để tránh rắc rối khi cơ quan thẩm quyền không chấp nhận trường hợp này là di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp.

• Về vấn đề tạm trú của người lao động nước ngoài

Dù lao động nước ngoài thuộc trường hợp phải có giấy phép lao động hay miễn giấy phép lao động, người sử dụng lao động vẫn phải tiến hành xin cấp thẻ tạm trú cho họ.

Theo Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2019), việc tạm trú của người lao động nước ngoài được quy định như sau:

• Người lao động nước ngoài vào Việt Nam làm việc sẽ được cấp ký hiệu thị thực là LĐ (khoản 16 Điều 8);
• Khi nhập cảnh vào Việt Nam, người lao động nước ngoài được cấp tạm trú với thời hạn không quá 12 tháng và được xem xét cấp thẻ tạm trú (điểm a khoản 1 Điều 31);
• Người sử dụng lao động thực hiện thủ tục xin cấp thẻ tạm trú cho người lao động theo quy định tại Điều 37;
• Thẻ tạm trú cho người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam sẽ có thời hạn 2 năm và được xem xét cấp thẻ mới khi hết hạn (khoản 4, khoản 5 Điều 38).

Doanh nghiệp cũng cần lưu ý, khi kết thúc quan hệ lao động với người lao động nước ngoài, doanh nghiệp cần thu hồi lại thẻ tạm trú để tránh trường hợp phải chịu trách nhiệm với những hậu quả mà người lao động gây ra tại Việt Nam khi đã chấm dứt quan hệ lao động.

6. Dịch vụ tư vấn xác nhận không thuộc diện xin giấy phép lao động tại Apolat Legal

Đối với người lao động nước ngoài, các thủ tục của Việt Nam khá phức tạp, hơn nữa còn bất đồng ngôn ngữ nên sẽ gây khó khăn cho người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam. Với nhiều năm kinh nghiệm làm trong lĩnh vực dịch vụ pháp lý, Apolat đã xây dựng một đội ngũ nhân viên am hiểu về quy trình, thủ tục theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Bên cạnh đó, Apolat đã xây dựng các dịch vụ với mức chi phí hợp lý để dễ dàng đáp ứng được nhu cầu của khách hàng. Các yêu cầu của khách hàng sẽ được giải quyết nhanh chóng và hiệu quả để tránh mất thời gian, luôn luôn đặt khách hàng lên hàng đầu.

Trên đây là các vấn đề liên quan đến việc di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp của người lao động nước ngoài. Doanh nghiệp cần phải nắm bắt kịp thời các quy định pháp luật để tránh trường hợp xảy ra các vi phạm đáng tiếc.

Chia sẻ: