Tranh chấp lao động là gì? Cách giải quyết tranh chấp lao động

1. Tranh chấp lao động cá nhân là gì?

Tranh chấp lao động được chia thành hai loại chính là tranh chấp lao động tập thể và tranh chấp lao động cá nhân. Trong đó, tranh chấp lao động cá nhân được định nghĩa là cuộc tranh chấp liên quan đến lợi ích, quyền lợi và nghĩa vụ giữa các bên trong mối quan hệ lao động.

2. Đặc điểm cơ bản của tranh chấp lao động cá nhân

Tranh chấp lao động cá nhân có ba đặc điểm cơ bản như sau:

• Thứ nhất, Tranh chấp lao động cá nhân xảy ra giữa người lao động hoặc nhóm người lao động với người sử dụng lao động. Đây là tranh chấp đơn lẻ và không phức tạp như tranh chấp lao động tập thể, vì mục tiêu của nó là đòi quyền lợi cho riêng bản thân người lao động.
• Thứ hai, nội dung của tranh chấp bao gồm lợi ích, quyền và nghĩa vụ của một cá nhân hoặc một nhóm người lao động trên hợp đồng lao động.
• Thứ ba, tranh chấp lao động cá nhân thường là tranh chấp giữa các bên có địa vị kinh tế-pháp lý không bình đẳng. Bởi vì người sử dụng lao động thường có vị thế về chính trị, kinh tế và hiểu biết về pháp luật thấp hơn người lao động.

3. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động cá nhân

Các dạng tranh chấp lao động:

• Tranh chấp giữa người lao động và người sử dụng lao động cá nhân.
• Tranh chấp giữa người lao động và doanh nghiệp/tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
• Tranh chấp giữa người lao động thuê lại và người sử dụng lao động thuê lại.

Nguyên tắc giải quyết:

• Tôn trọng quyền tự định đoạt thông qua thương lượng giữa các bên trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.
• Đảm bảo giải quyết tranh chấp lao động minh bạch, nhanh chóng, khách quan và đúng pháp luật.
• Giải quyết trên cơ sở tôn trọng lợi ích chung của xã hội, không vi phạm pháp luật.
• Bảo đảm sự tham gia của đại diện của các bên trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.
• Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động chỉ tiến hành khi có yêu cầu của bên tranh chấp hoặc theo đề nghị của cơ quan thẩm quyền và được các bên tham gia tranh chấp đồng ý.

4. Cơ quan giải quyết tranh chấp lao động cá nhân

4.1. Hoà giải viên lao động

Cá nhân phải tiến hành thương lượng, hòa giải với Hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết, trừ các tranh chấp lao động sau đây không yêu cầu thủ tục hòa giải:

• Xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc chấm dứt hợp đồng lao động một cách đơn phương;
• Về bảo hiểm xã hội, bệnh nghề nghiệp, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tai nạn lao động theo quy định của pháp luật;
• Trợ cấp và bồi thường thiệt hại khi chấm dứt hợp đồng lao động;
• Bồi thường thiệt hại giữa người lao động và doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
• Giữa người sử dụng lao động và người giúp việc trong gia đình;
• Giữa người thuê lao động lại và người lao động được thuê lại.

Các hòa giải viên lao động phải hỗ trợ và chỉ dẫn các bên trong việc thương lượng giải quyết tranh chấp lao động cá nhân. Họ phải hoàn thành việc hòa giải trong vòng 5 ngày làm việc kể từ khi nhận được yêu cầu.

• Nếu các bên đạt được thỏa thuận, hòa giải viên lao động lập biên bản hòa giải thành có chữ ký của các bên tranh chấp và hòa giải viên lao động.
• Nếu các bên không đạt được thỏa thuận, hòa giải viên lao động đưa ra phương án hòa giải để các bên xem xét.
• Trường hợp các bên chấp nhận với phương án đó, hòa giải viên sẽ lập biên bản hòa giải thành có chữ ký của các bên tranh chấp và hòa giải viên lao động.
• Nếu phương án hòa giải không được chấp nhận hoặc bên tranh chấp đã bị triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai vẫn vắng mặt không có lý do chính đáng.
• Nếu một trong các bên không thực hiện các thỏa thuận trong biên bản hòa giải, bên còn lại có thể yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết.

Trong trường hợp hết thời hạn hòa giải nêu trên hoặc không bắt buộc qua thủ tục hòa giải, nếu hòa giải viên lao động không tiến hành hòa giải hoặc hòa giải không thành, các bên tranh chấp có thể lựa chọn giải quyết tranh chấp qua một trong các phương thức sau:

• Gửi đơn yêu cầu hội đồng trọng tài lao động giải quyết.
• Gửi đơn yêu cầu Tòa án giải quyết.

4.2. Hội đồng trọng tài lao động

Theo Điều 189 Bộ luật Lao động 2019, các bên có thể yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp lao động cá nhân. Tuy nhiên, trong trường hợp này, các bên không được yêu cầu đồng thời Tòa án giải quyết. Ngoại trừ các trường hợp

• Không thành lập ban trọng tài lao động.
• Kể từ ngày nhận được yêu cầu giải quyết là 7 ngày mà Ban trọng tài lao động không ra quyết định giải quyết tranh chấp.
• Nếu ban trọng tài thành lập nhưng không ra quyết định giải quyết tranh chấp trong vòng 30 ngày kể từ ngày thành lập, thì thời hạn giải quyết tranh chấp sẽ hết.

Lúc này, các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết. Ngoài ra, nếu một trong các bên không tuân thủ quyết định giải quyết tranh chấp của Ban trọng tài lao động, thì các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp đó.

4.3. Toà án nhân dân

Các quy định đã nêu trên cho biết Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động trong những trường hợp sau đây khi có yêu cầu từ các bên:

Trong giai đoạn hòa giải:

• Tranh chấp không cần thiết phải qua thủ tục hòa giải.
• Thỏa thuận hòa giải không đạt được.
• Hết thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày hòa giải viên lao động nhận được yêu cầu giải quyết tranh chấp nhưng không tiến hành hòa giải.

Trong giai đoạn sau khi yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động cá nhân được Hội đồng trọng tài lao động yêu cầu giải quyết:

• Nếu ban trọng tài lao động không được thành lập trong vòng 07 ngày làm việc kể từ ngày yêu cầu giải quyết tranh chấp.
• Nếu ban trọng tài thành lập nhưng không ra quyết định giải quyết tranh chấp trong vòng 30 ngày kể từ ngày thành lập, thì thời hạn giải quyết tranh chấp sẽ hết.

5. Thời hiệu khởi kiện giải quyết tranh chấp lao động cá nhân

• Thời hạn yêu cầu hòa giải viên lao động tiến hành hòa giải trong trường hợp tranh chấp lao động tập thể liên quan đến quyền là 06 tháng, tính từ ngày bên tranh chấp phát hiện hành vi mà họ cho rằng quyền hợp pháp của mình đã bị vi phạm.
• Thời hạn yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp lao động tập thể liên quan đến quyền là 09 tháng, tính từ ngày bên tranh chấp phát hiện hành vi mà họ cho rằng quyền hợp pháp của mình đã bị vi phạm.
• Thời hạn yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp lao động tập thể liên quan đến quyền là 01 năm, tính từ ngày bên tranh chấp phát hiện hành vi mà họ cho rằng quyền hợp pháp của mình đã bị vi phạm.

Tóm lại, quy trình giải quyết tranh chấp lao động cá nhân yêu cầu các bên phải chuẩn bị và nộp đầy đủ các hồ sơ, tài liệu liên quan. Việc thực hiện đầy đủ các thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là rất quan trọng, giúp đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho các bên trong quá trình lao động.
Giải quyết tranh chấp

• Địa chỉ:
  • HCM: Tầng 5, 99-101 Nguyễn Đình Chiểu, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Hồ Chí Minh.
  • HN: Tầng 10, số 5 Điện Biên Phủ, Phường Điện Biên, Quận Ba Đình, Hà Nội.
• Phone: 0911 357 447
• Email: info@apolatlegal.com
• Website: apolatlegal.com

Chia sẻ: