
1. Ai là người có quyền đơn phương ly hôn?
- Theo quy định, vợ hoặc chồng đều có quyền được yêu cầu Tòa án giải quyết thủ tục đơn phương ly hôn.
- Theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình, chỉ cần một bên cảm thấy không hạnh phúc thì sẽ có quyền yêu cầu Tòa án thực hiện thủ tục đơn phương ly hôn, dù người làm đơn có hành vi sai trái hay vi phạm quan hệ hôn nhân thì vẫn có quyền nộp đơn xin ly hôn theo quy định hiện hành.
- Trong trường hợp người vợ đang mang thai hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi thì người chồng không có quyền làm thủ tục đơn phương ly hôn.

2. Nộp hồ sơ đơn phương ly hôn tại đâu?
- Hồ sơ đơn phương ly hôn sẽ được nộp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn thụ lý. Cụ thể, nếu người nộp đơn ly hôn đơn phương là vợ thì Tòa án có thẩm quyền giải quyết sẽ là tòa án cấp huyện nơi chồng đăng ký hộ khẩu thường trú.
- Trong trường hợp hôn nhân có yếu tố nước ngoài thì Tòa án nhân dân cấp tỉnh sẽ có thẩm quyền giải quyết.

3. Thủ tục đơn phương ly hôn
Thủ tục đơn phương ly hôn sẽ được thực hiện theo quy trình cụ thể gồm những bước dưới đây:
3.1 Chuẩn bị hồ sơ đơn phương ly hôn
- Đơn khởi kiện ly hôn (ly hôn đơn phương được xem là một vụ kiện dân sự để giải quyết quan hệ hôn nhân giữa vợ và chồng).
- Bản gốc giấy chứng nhận đăng ký kết hôn.
- Bản sao công chứng sổ hộ khẩu/CMND của vợ và chồng.
- Bản sao công chứng giấy khai sinh của con.
- Các hồ sơ, tài liệu khác chứng minh tài sản chung như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy đăng ký xe, sổ tiết kiệm (bản sao công chứng).
3.2 Quy trình giải quyết đơn phương ly hôn
Bước 1: Nộp hồ sơ khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền
Người làm đơn ly hôn sẽ nộp hồ sơ khởi kiện về việc đơn phương ly hôn tại Tòa án nhân dân cấp quận/huyện nơi bị đơn thường trú, làm việc.
Bước 2: Thục lý đơn ly hôn
Sau thời gian 5 ngày làm việc kể từ khi nhận được đơn yêu cầu ly hôn, Tòa án sẽ tiến hành xem xét, thẩm định xem có thụ lý đơn hay không.
Bước 3: Nộp tiền tạm ứng lệ phí tại Chi cục thi hành án
- Người làm đơn sẽ nộp tiền án phí dân sự sơ thẩm tại Chi cục thi hành án ở quận/huyện, sau đó nộp lại biên lai nộp tiền cho Tòa án.
- Mức án phí tạm ứng được quy định tại Điều 191 và Điều 195 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
Bước 4: Tòa án tiến hành hòa giải
- Tổ chức hòa giải là thủ tục bắt buộc trước khi đưa vụ việc ra xét xử, căn cứ theo Điều 54 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.
- Nếu hóa giải thành công thì tòa án sẽ lập biên bản hòa giải. Sau 7 ngày đương sự không thay đổi ý kiến thì Tòa án sẽ ra quyết định công nhận hòa giải thành công, quyết định này có hiệu lực ngay và không được kháng cáo.
- Trong trường hợp hòa giải không thành, Tòa án cũng phải tiến hành lập biên bản, sau đó đưa vụ án ra xét xử theo quy định tại các Điều 208, 21, 212, 213, 220 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
Bước 5 Mở phiên tòa sơ thẩm
- Sau khi đã quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án sẽ gửi giấy triệu tập các bên, đồng thời thông báo rõ thời gian và địa điểm mở phiên tòa xét xử sơ thẩm.
- Các bên đều phải có mặt tại tòa, nếu không sẽ áp dụng theo quy định tại Điều 227 của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
Bước 6: Thi hành án hoặc kháng cáo bản án lên cấp phúc thẩm
Kể từ thời điểm Tòa án ra quyết định sơ thẩm, nếu các bên không thực hiện thủ tục kháng cáo trong vòng 15 ngày thì bản án sẽ có hiệu lực và được thi hành.

4. Giải quyết đơn phương ly hôn mất bao lâu?
- Kể từ ngày Tòa án quyết định thụ lý vụ việc, thời hạn xét xử trung bình của một vụ án ly hôn kéo dài từ 4-6 tháng.
- Thời hạn mở phiên tòa thường kéo dài trong vòng 1-2 tháng, kể từ khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử.
5. Điều kiện để được quyền trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi nấng và nuôi dạy con sau khi ly hôn đơn phương
- Căn cứ theo quy định tại Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con cái sau khi ly hôn sẽ được hai vợ chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con.
- Trong trường hợp không thể thương lượng được thì Tòa án sẽ tiến hành xem xét và quyết định, dựa trên cơ sở đảm bảo mọi quyền lợi cho con cái.
- Trong quá trình xét xử, một số căn cứ có thể sử dụng để xem xét quyền ly hôn như sau:
- Điều kiện sống từ khi con ra đời cho đến lúc bố mẹ ly hôn
- Đạo đức và lối sống của bố mẹ có khả năng ảnh hưởng đến cuộc sống con cái sau này
- Điều kiện về kinh tế của bố mẹ để đảm bảo cuộc sống cho con
- Điều kiện về chỗ ở và một số điều kiện khác của bố mẹ
- Tham khảo mong muốn của con (trong trường hợp con đủ 7 tuổi trở lên)

6. Những câu hỏi thường gặp
Ly hôn đơn phương thì các đương sự có thể vắng mặt không?
Theo quy định hiện nay, thủ tục ly hôn đơn phương không được ủy quyền cho người khác. Nếu một trong hai bên đương sự vắng mặt tại phiên tòa xét xử thì sẽ giải quyết theo một trong các trường hợp sau đây:
- Người vắng mặt có đơn đề nghị xét xử vắng mặt
- Có người đại diện của đương sự vắng mặt tham gia phiên tòa
- Vắng mặt vì các lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan
Nếu bị đơn (người bị ly hôn) vắng mặt lần đầu thì Tòa án sẽ hoãn phiên tòa xét xử, nhưng nếu vắng mặt đến lần thứ 2 thì Tòa án sẽ tiến hành xetx xử vắng mặt.
Nếu nguyên đơn (người yêu cầu ly hôn) vắng mặt sau 2 lần Tòa án triệu tập thì sẽ bị coi như từ bỏ yêu cầu ly hôn. Tòa án đình chỉ giải quyết thủ tục ly hôn đơn phương trong trường hợp này.
Ly hôn đơn phương khi 1 bên (vợ hoặc chồng) đang ở nước ngoài hoặc là người nước ngoài như thế nào?
- Nếu có một bên vợ hoặc chồng đang ở nước ngoài, việc đơn phương ly hôn sẽ khó khăn hơn. Tuy nhiên, pháp luật vẫn có những quy định liên quan để giải quyết các trường hợp này.
- Thẩm quyền giải quyết sẽ thuộc về Tòa án nhân dân cấp tỉnh, căn cứ theo quy định tại Điều 37 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
- Nếu không xác minh được địa chỉ của vợ hoặc chồng đang ở nước ngoài, theo hướng dẫn tại Công văn số 253 của Tòa án nhân dân tối cao, có thể tìm hiểu địa chỉ, tin tức từ nhân thân của người này.
- Nếu sau 2 lần yêu cầu từ Tòa án mà nhân thân vẫn từ chối cung cấp thông tin thì vụ án sẽ được đưa ra xét xử vắng mặt theo quy định chung. Sau khi xét xử kết thúc, Tòa án sẽ gửi bản sao quyết định đến cho nhân thân của người không ở Việt Nam để tiến hành chuyển cho người vắng mặt này.
Trên đây là thủ tục đơn phương ly hôn theo quy định của pháp luật hiện hành mà bạn nên tham khảo. Trường hợp còn bất cứ thắc mắc gì, đừng quên liên hệ với Apolat Legal, hoặc để lại thông tin bên dưới để chúng tôi có thể liên hệ và hỗ trợ tận tình.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- HCM: Tầng 5, 99-101 Nguyễn Đình Chiểu, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Hồ Chí Minh.
- HN: Tầng 10, số 5 Điện Biên Phủ, Phường Điện Biên, Quận Ba Đình, Hà Nội.
- Phone: 0911 357 447
- Email: info@apolatlegal.com
- Website: apolatlegal.com
Khuyến cáo:
Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp các thông tin chung và không nhằm cung cấp bất kỳ ý kiến tư vấn pháp lý cho bất kỳ trường hợp cụ thể nào. Các quy định pháp luật được dẫn chiếu trong nội dung bài viết có hiệu lực vào thời điểm đăng tải bài viết nhưng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đọc. Do đó, chúng tôi khuyến nghị bạn luôn tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi áp dụng.
Các vấn đề liên quan đến nội dung hoặc quyền sở hữu trí tuệ liên của bài viết, vui lòng gửi email đến cs@apolatlegal.vn.
Apolat Legal là một công ty luật tại Việt Nam có kinh nghiệm và năng lực cung cấp các dịch vụ tư vấn liên quan đến giải quyết tranh chấp. Vui lòng tham khảo ý kiến về dịch vụ của chúng tôi để giải quyết tranh chấp và liên hệ với đội ngũ luật sư tại Việt Nam của chúng tôi thông qua email info@apolatlegal.com .