1. Trọng tài thương mại là gì?
Căn cứ khoản 1 Điều 3 Luật Trọng tài thương mại 2010, “Trọng tài thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp do các bên thỏa thuận và được tiến hành theo quy định của Luật này”.
Như vậy, có thể hiểu trọng tài thương mại là một phương thức giải quyết tranh chấp ngoài tòa án thông qua quá trình xét xử bởi một bên thứ ba trung lập và độc lập, được gọi là trọng tài. Thay vì đưa vụ việc lên tòa án công lập, các bên tranh chấp đồng ý để trọng tài đưa ra quyết định cuối cùng và ràng buộc về mặt pháp lý cho cả hai bên. Trọng tài thương mại được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực kinh doanh và doanh nghiệp, đặc biệt là trong các tranh chấp liên quan đến hợp đồng, bồi thường thiệt hại, vấn đề cổ phần và các mối quan hệ thương mại khác. Thông qua quy trình trọng tài, các bên có thể giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng, hiệu quả và riêng tư hơn so với việc chờ đợi quy trình tòa án truyền thống.
2. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại
Căn cứ Điều 4 Luật Trọng tài thương mại 2010, nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại được quy định như sau:
– Trọng tài viên phải tôn trọng thỏa thuận của các bên nếu thỏa thuận đó không vi phạm điều cấm và trái đạo đức xã hội.
– Trọng tài viên phải độc lập, khách quan, vô tư và tuân theo quy định của pháp luật.
– Các bên tranh chấp đều bình đẳng về quyền và nghĩa vụ. Hội đồng trọng tài có trách nhiệm tạo điều kiện để họ thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình.
– Giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài được tiến hành không công khai, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
– Phán quyết trọng tài là chung thẩm.
3. Các hình thức trọng tài thương mại hiện nay
Hiện nay, có hai hình thức trọng tài thương mại, cụ thể:
– Trọng tài quy chế: Là hình thức giải quyết tranh chấp tại một Trung tâm trọng tài theo quy định của Luật này và quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài đó (khoản 6 Điều 3 Luật Trọng tài thương mại 2010);
– Trọng tài vụ việc: Là hình thức giải quyết tranh chấp theo quy định của Luật này và trình tự, thủ tục do các bên thỏa thuận (khoản 7 Điều 3 Luật Trọng tài thương mại 2010).
4. So sánh một số điểm khác nhau giữa các hình thức trọng tài thương mại
Dưới đây là một số điểm khác nhau cơ bản giữa các hình thức trọng tài thương mại, cụ thể là trọng tài quy chế và trọng tài vụ việc, cụ thể:
| Trọng tài vụ việc quy chế | Trọng tài quy chế vụ việc |
| – Là hình thức trọng tài do các bên tranh chấp thỏa thuận thành lập để giải quyết vụ việc và sẽ chấm dứt tồn tại khi giải quyết xong vụ việc đó;
– Được thành lập khi phát sinh tranh chấp và tự chấm dứt hoạt động khi giải quyết xong tranh chấp; – Không có trụ sở thường trực, không có bộ máy điều hành, không có danh sách trọng tài viên. Trọng tài viên được các bên chọn hoặc chỉ định có thể là người có tên trong hoặc ngoài danh sách trọng tài viên của bất kỳ trung tâm trọng tài nào; – Quy tắc tố tụng của trọng tài vụ việc để giải quyết tranh chấp có thể do các bên thỏa thuận xây dựng hoặc lựa chọn từ bất kỳ một quy tắc tố tụng nào của các trung tâm trọng tài. |
– Là hình thức trọng tài được tổ chức chặt chẽ, có bộ máy, trụ sở làm việc thường xuyên, thường có danh sách trọng tài viên hoạt động theo điều lệ và quy tắc tố tụng riêng;
– Được thành lập dưới những tên gọi như trung tâm trọng tài, uỷ ban trọng tài, viện trọng tài, hội đồng trọng tài quốc gia và quốc tế,… nhưng chủ yếu và phổ biến được tổ chức dưới dạng các trung tâm trọng tài. |
5. Một số trung tâm trọng tài phổ biến hiện nay
Dưới đây là một số trung tâm trọng tài phổ biến và uy tín nhất hiện nay, bao gồm:
5.1 Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC)
– Tên tiếng Anh: Vietnam International Arbitration Centre (VIAC).
– Trụ sở chính: Tầng 6 Tòa tháp VCCI, số 9 Đào Duy Anh, Đống Đa, Hà Nội.
– Chi nhánh tại TP. HCM: 171 đường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. HCM.
– Địa chỉ website: https://www.viac.vn
5.2 Trung tâm Trọng tài Thương mại phía Nam (STAC)
– Tên tiếng Anh: Southern Trade Arbitration Centre (STAC).
– Trụ sở chính: 391/16 Điện Biên Phủ, phường 25, Quận Bình Thạnh, TP. HCM.
– Địa chỉ website: https://stac.com.vn
5.3 Trung tâm trọng tài thương mại Thành phố Hồ Chí Minh (TRACENT)
– Tên tiếng Anh: Hochiminh City Commercial Arbitration Centre (TRACENT).
– Trụ sở chính: 224 Điện Biên Phủ, phường 7, Quận 3, TP. HCM (Tầng 11).
– Địa chỉ website: https://tracent.com.vn
Trọng tài thương mại đã trở thành một công cụ quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp thương mại của doanh nghiệp. Việc lựa chọn hình thức trọng tài thương mại thích hợp không chỉ giúp giải quyết tranh chấp một cách công bằng và hiệu quả, mà còn mang lại sự linh hoạt và tiết kiệm thời gian và tài nguyên cho các bên liên quan. Việc lựa chọn hình thức trọng tài phù hợp đòi hỏi sự tìm hiểu và đánh giá cẩn thận từ phía các doanh nghiệp. Các yếu tố quan trọng cần xem xét bao gồm sự chuyên môn và kinh nghiệm của trọng tài, quy tắc và quy trình quyết định, địa điểm trọng tài và ngôn ngữ sử dụng. Đồng thời, việc có hợp đồng trọng tài rõ ràng và chi tiết cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm của các bên.
Tóm lại, việc lựa chọn các hình thức trọng tài thương mại phù hợp là một quyết định quan trọng đối với các doanh nghiệp. Qua việc hiểu rõ về các hình thức trọng tài và yếu tố liên quan, các doanh nghiệp có thể đảm bảo rằng họ sẽ có một quá trình giải quyết tranh chấp công bằng, hiệu quả và đáng tin cậy, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững và thành công của kinh doanh.
Khuyến cáo:
Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp các thông tin chung và không nhằm cung cấp bất kỳ ý kiến tư vấn pháp lý cho bất kỳ trường hợp cụ thể nào. Các quy định pháp luật được dẫn chiếu trong nội dung bài viết có hiệu lực vào thời điểm đăng tải bài viết nhưng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đọc. Do đó, chúng tôi khuyến nghị bạn luôn tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi áp dụng.
Các vấn đề liên quan đến nội dung hoặc quyền sở hữu trí tuệ liên của bài viết, vui lòng gửi email đến cs@apolatlegal.vn.
Apolat Legal là một công ty luật tại Việt Nam có kinh nghiệm và năng lực cung cấp các dịch vụ tư vấn liên quan đến Giải quyết tranh chấp. Vui lòng tham khảo về dịch vụ của chúng tôi Giải quyết tranh chấp và liên hệ với đội ngũ luật sư tại Viêt Nam của chúng tôi thông qua email info@apolatlegal.com.
