Sáp nhập công ty con vào công ty mẹ

Để tách bạch các mảng kinh doanh khác nhau và thuận tiện cho việc quản trị, nhiều công ty thành lập Công Ty Con thuộc sở hữu 100% vốn của mình để hoạt động kinh doanh một cách độc lập. Tuy nhiên, sau một thời gian hoạt động, nhiều công ty nhận thấy việc sáp nhập Công Ty Con vào Công Ty Mẹ sẽ giúp tinh gọn bộ máy quản lý, giảm thiểu chi phí vận hành và tăng lợi nhuận cho hoạt động kinh doanh. Theo quy định tại Điều 201 của Luật Doanh nghiệp 2020, Công Ty Mẹ và Công Ty Con được quyền sáp nhập với nhau bằng cách Công Ty Mẹ sẽ tiếp nhận toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp từ Công Ty Con và Công Ty Con sẽ chấm dứt sự tồn tại.  

Đối với các giao dịch M&A thông thường, các bên tham gia giao dịch sẽ thoả thuận và thống nhất các điều khoản của Hợp Đồng Sáp Nhập và Điều Lệ của Công Ty Nhận Sáp Nhập một cách thận trọng, bởi lẽ những văn bản này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của các cổ đông/thành viên góp vốn trong cả hai công ty khi hoàn tất M&A. Tuy nhiên, giao dịch sáp nhập giữa Công Ty Mẹ và Công Ty Con thường được thực hiện đơn giản hơn và phụ thuộc hoàn toàn vào quyết định của Công Ty Mẹ. Về bản chất, Công Ty Mẹ sở hữu 100% vốn của Công Ty Con thì có thể kiểm soát toàn bộ hoạt động của Công Ty Con, và đặc biệt không có bất kỳ sự thay đổi nào liên quan tới cổ phần/phần vốn góp của các cổ đông/thành viên góp vốn của Công Ty Mẹ với vai trò là công ty nhận sáp nhập nên không làm phát sinh mâu thuẫn về quyền lợi giữa các cổ đông/thành viên góp vốn. 

Mặc dù việc sáp nhập giữa Công Ty Mẹ và Công Ty Con được thực hiện đơn giản hơn so với giao dịch M&A thông thường, nhưng các bên vẫn phải lập kế hoạch và thực hiện một cách thận trọng, tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật. Trình tự thực hiện việc sáp nhập như sau: 

1. Chấp thuận chủ trương sáp nhập 

Để sáp nhập Công Ty Mẹ và Công Ty Con, mỗi công ty phải có sự chấp thuận nội bộ riêng rẽ theo đúng quy định của pháp luật doanh nghiệp và điều lệ hoạt động. Tuỳ thuộc vào loại hình doanh nghiệp mà việc chấp thuận sáp nhập sẽ khác nhau, cụ thể là Đại hội đồng cổ đông đối với công ty cổ phần, Hội đồng thành viên đối với công ty tnhh hai thành viên trở lên và Chủ tịch công ty/Hội đồng thành viên nếu là công ty tnhh một thành viên. 

2. Thẩm định Công Ty Con  

Để có cơ sở lập kế hoạch sáp nhập Công Ty Con vào Công Ty Mẹ, các bên cần phải xác định rõ tình trạng của Công Ty Con thông qua việc thẩm định, cụ thể: 

• Các tài sản hiện có của Công Ty Con, bao gồm tài sản hữu hình và tài sản vô hình; tài sản đăng ký và tài sản không đăng ký. 

• Danh sách các dự án đầu tư của Công Ty Con, bao gồm các dự án sản xuất, dự án kinh doanh bất động sản … 

• Danh sách Người lao động của Công Ty Con, bao gồm Người lao động làm việc theo hợp đồng không xác định thời hạn hay xác định thời hạn, hợp đồng thời vụ; vị trí và chức danh chuyên môn của mỗi Người lao động; các tiêu chí khác tuỳ theo mục đích của các bên như học vấn, trình độ chuyên môn, tuổi, thâm niên …. 

• Danh sách các Khách hàng, Đối tác, Nhà cung cấp, Chủ nợ … có giao dịch còn hiệu lực với Công Ty Con, xác định rõ quyền và nghĩa vụ của các bên đã được thoả thuận trong hợp đồng; tiến độ thực hiện hợp đồng; và đặc biệt kiểm tra các điều khoản ràng buộc có ảnh hưởng hoặc làm hạn chế việc sáp nhập hay tổ chức lại công ty. 

• Tình trạnh pháp lý của Công Ty Con, gồm các tranh chấp, khiếu nại mà Công Ty Con đang tham gia với vai trò là bị đơn, nguyên đơn hoặc người có quyền lợi liên quan; sự tuân thủ các quy định của pháp luật. 

• Các vấn đề khác mà các bên thấy cần thiết, liên quan tới đặc thù kinh doanh của Công Ty Con. 

3. Lập kế hoạch

Dựa trên kết quả thẩm định ở trên, các bên lập kế hoạch cụ thể cho từng công việc, thời gian và trình tự thực hiện. Việc lập kế hoạch được thực hiện theo nguyên tắc Công Ty Mẹ tiếp nhận toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp từ Công Ty Con. Một số vấn đề cần lưu ý trong quá trình lập kế hoạch như sau:  

• Soạn thảo Hợp Đồng Sáp Nhập đáp ứng đầy đủ nội dung theo Điều 201 của Luật Doanh Nghiệp 2020. Theo quy định, Công Ty Mẹ có nghĩa vụ gửi Hợp Đồng Sáp Nhập này đến tất cả chủ nợ và thông báo cho người lao động biết trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày thông qua, nên Công Ty Mẹ cần xem xét nội dung của Hợp Đồng Sáp Nhập này phù hợp với việc tiết lộ các thông tin cho bên thứ ba khác. 

• Xác định rõ các thủ tục hành chính cần phải thực hiện và thời điểm thực hiện cho phù hợp, bao gồm thủ tục đăng ký thay đổi thông tin doanh nghiệp tại cơ quan đăng ký kinh doanh; thay đổi thông tin dự án đầu tư (nếu có); xin cấp lại các giấy phép con cho Công Ty Mẹ phù hợp với hoạt động kinh doanh của Công Ty Con (nếu có); cập nhật thông tin chủ sở hữu của các tài sản phải đăng ký như bất động sản, quyền sở hữu trí tuệ …. 

• Công Ty Mẹ nên thực hiện ký kết văn bản, thoả thuận với những cá nhân/tổ chức có giao dịch còn hiệu lực với Công Ty Con về việc chuyển toàn bộ quyền, nghĩa vụ cho Công Ty Mẹ. Mặc dù sau khi sáp nhập, Công Ty Mẹ đương nhiên được hưởng các quyền và lợi ích hợp pháp, chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ, các khoản nợ chưa thanh toán và nghĩa vụ tài sản khác của Công Ty Con theo quy định của pháp luật, nhưng việc ký kết các thoả thuận chuyển giao sẽ thuận tiện cho Công Ty Mẹ trong quá trình thực hiện các giao dịch. 

• Trường hợp Công Ty Mẹ cắt giảm một số Người lao động đã làm việc tại Công Ty Con do dư thừa lao động, Công Ty Mẹ cần phải xử lý phù hợp với quy định của pháp luật nhằm hạn chế rủi ro bồi thường cho người lao động vì đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái luật. 

4. Thực hiện sáp nhập

Khi thực hiện sáp nhập theo kế hoạch trên, sẽ có nhiều vấn đề phát sinh ngoài dự kiến, các bên cần phải linh động xử lý để đảm bảo việc sáp nhập tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật. 

Việc sáp nhập giữa Công Ty Mẹ và Công Ty Con, mặc dù mang tính chất nội bộ và theo quyết định của Công Ty Mẹ, nhưng các công ty vẫn phải nghiên cứu kỹ lưỡng quy định pháp luật có liên quan nhằm đảm bảo quá trình sáp nhập được diễn ra thuận lợi và phù hợp với quy định của pháp luật. 

Chia sẻ: