Mốc giới đất là gì? Thủ tục giải quyết tranh chấp ranh giới đất liền kề gồm như thế nào?

1. Mốc giới đất là gì?

Luật đất đai năm 2013 quy định rõ:

“Thửa đất” được giới hạn bởi “ranh giới” xác định trên thực địa hoặc được mô tả trong hồ sơ. Mốc giới cụ thể để xác định ranh giới sử dụng đất được giao hoặc cho thuê đất do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực hiện và được ghi trong quyết định giao đất, cho thuê đất cùng với mô tả trong hồ sơ địa chính”

2. Nguyên tắc xác định mốc giới đất

Căn cứ Điều 11 Theo quy định tại Điều 11 Thông tư số 25/2014/TT-BTNMT ngày 19/05/2014 quy định xác định mốc giới đất như sau:

1.1. Trước khi đo vẽ chi tiết, cán bộ đo cần phải phối hợp với người dẫn đạc và người sử dụng, quản lý đất để xác định hiện trạng, ranh giới sử dụng đất trên thực địa. Việc này bao gồm đánh dấu các đỉnh thửa đất bằng các phương tiện như đinh sắt, cọc bê tông, vạch sơn, cọc gỗ. Đồng thời, cần lập Bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất để sử dụng làm căn cứ thực hiện đo đạc ranh giới thửa đất. Ngoài ra, người sử dụng đất cũng được yêu cầu xuất trình các giấy tờ liên quan đến thửa đất, có thể cung cấp bản sao các giấy tờ đó mà không cần công chứng hay chứng thực.

1.2. Ranh giới của thửa đất được xác định dựa trên hiện trạng đang sử dụng, quản lý và các kết quả liên quan đến ranh giới, như bản án của tòa án, giấy chứng nhận, quyết định hành chính của cấp có thẩm quyền. Trong trường hợp đang có tranh chấp về ranh giới thửa đất, đơn vị đo đạc phải thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp xã để giải quyết. Nếu tranh chấp chưa được giải quyết trong thời gian đo đạc, đo đạc được thực hiện theo ranh giới thực tế đang sử dụng, quản lý hoặc đo vẽ khoanh bao các thửa đất tranh chấp. Đơn vị đo đạc phải lập bản mô tả thực trạng phần đất đang tranh chấp và gửi Ủy ban nhân dân cấp xã để tiếp tục giải quyết tranh chấp.

3. Cơ quan giải quyết tranh chấp mốc giới đất

Căn cứ Điều 202, 203 Luật Đất đai 2014, các cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp mốc giới đất đai bao gồm:

• Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền giải quyết bằng hòa giải tại cơ sở.
• Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cấp huyện có thẩm quyền giải quyết đối với các trường hợp khác nhưng với điều kiện liên quan đến đất đai phải có giấy tờ chứng minh. Riêng Chủ tịch Ủy ban cấp tỉnh giải quyết các tranh chấp đất đai liên quan đến cơ sở tôn giáo, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, người Việt Nam định cư nước ngoài. Chủ tịch Ủy ban cấp huyện giải quyết các trường hợp giữa cá nhân, hộ gia đình và cộng đồng dân cư.
• Tòa án nhân dân giải quyết các tranh chấp đất đai nếu đương sự nộp đơn khởi kiện.

4. Thủ tục giải quyết tranh chấp mốc giới đất

Để giải quyết tranh chấp mốc giới đất, quy trình được chia thành 4 bước như sau:

Bước 1: Hòa giải tranh chấp tại Ủy ban cấp xã

Các bên có thể tự hòa giải tranh chấp đất đai thông qua tự thỏa thuận, bàn bạc trên tinh thần tự nguyện và tôn trọng lợi ích của nhau.

Nếu không thể hòa giải được, đương sự có quyền nộp đơn lên Ủy ban cấp xã yêu cầu giải quyết tranh chấp.

Ủy ban cấp xã sau đó sẽ thẩm tra, xác minh nguyên nhân và thu thập tài liệu liên quan. Họ sẽ thành lập Hội đồng hòa giải và tổ chức cuộc họp hòa giải có sự tham gia của các bên tranh chấp và thành viên Hội đồng hòa giải.

Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt, trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn.

Bước 2: Giải quyết tranh chấp tại Ủy ban cấp huyện và tỉnh

Nếu sau khi hòa giải mà giải quyết tranh chấp mốc giới đất không thành công. Đương sự có quyền nộp đơn lên Ủy ban cấp huyện và cấp tỉnh để được giải quyết.

Chủ tịch Ủy ban cấp có thẩm quyền giao trách nhiệm cơ quan tham mưu giải quyết. Cơ quan này có nhiệm vụ thẩm tra, xác minh vụ việc, tổ chức hòa giải giữa các bên tranh chấp, tổ chức cuộc họp các ban, ngành có liên quan để tư vấn luật đất đai giải quyết tranh chấp (nếu cần thiết) và hoàn chỉnh hồ sơ trình Chủ tịch Ủy ban cùng cấp.

Bước 3: Khiếu nại tại Chủ tịch Ủy ban cấp tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ TN&MT

Nếu đương sự không đồng ý với quyết định giải quyết, có thể khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban cấp tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ TN&MT.

Bước 4: Khởi kiện Tòa án nhân dân

Trong quá trình giải quyết tranh chấp, đương sự có quyền khởi kiện ra Tòa án nhân dân để giải quyết.

(mục 4, chương 7 Nghị định 43/2014/NĐ-CP được sửa đổi bởi Nghị định 01/2017/NĐ-CP và Điều 202, 203 Luật Đất đai 2013)

5. Một số bản án tranh chấp mốc giới đất

Bản án 93/2020/DS-PT, tranh chấp mốc giới đất và yêu cầu bồi thường các thiệt hại, ngày 25/05/2020:

• Cơ quan xét xử: Tòa án nhân dân tỉnh Đồng Tháp.
• Cấp xét xử: Phúc thẩm.
• Nội dung tóm tắt:

Ông S và bà C được cho là sở hữu một mảnh đất có nguồn gốc từ cha ông S tên là Nguyễn Văn O, người đã để lại cho ông S sử dụng. Ông S đã kê khai mảnh đất này và được cấp giấy chứng nhận QSD đất thửa số 607, tờ bản đồ số 01, diện tích 2.025m2, mục đích sử dụng là đất T, cấp ngày 06/11/1995. Tuy nhiên, việc ông S được cấp giấy không có đo đạc thực tế, mà cấp giấy theo bản đồ giải thửa 299.

Bà C đã trình bày rằng, trong quá trình sử dụng, ranh giới giữa mảnh đất của ông S và bà H là bờ ruộng của ông S, trong khi phía đất bà H thuộc đất ao của ông H1. Phần đất của ông S có trồng tràm và gáo trên đất cách ranh giới đất của bà H, ông H1 khoảng 4,5m đến 5m. Bà C xác định ranh giới đất giữa hai bên là các mốc M9, M10, M2, A, M3 thể hiện trên sơ đồ tranh chấp ranh đất ngày 10/9/2015.

Tuy nhiên, ông H1 và bà H cho rằng ranh giới đất giữa hai bên là các mốc M8, M4, M11, M3, chứ không phải theo yêu cầu của bà C.

• Kết quả: Chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn 1 phần.

Bản án 55/2019/DS-PT, tranh chấp mốc giới đất, ngày 19/11/2019:

• Cơ quan xét xử: Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc.
• Cấp xét xử: Phúc thẩm.
• Nội dung tóm tắt:

Ranh giới giữa thửa 206 và 207 hiện tại không xác định được do có nhiều thay đổi trong quá trình sử dụng đất của hộ ông N và hộ ông S. Cả chính quyền địa phương và hai bên liên quan đều không thể xác định được ranh giới này. Trong quá trình sử dụng đất, các cụ E1, G2, T2, Đ1, T, R, và H từng sử dụng đất này nhưng không bao giờ đo đạc trên thực tế, chỉ kê khai trên sổ sách vào năm 1974. Vì vậy, diện tích trên sổ sách và thực tế sẽ không trùng khớp và khi các cơ quan chức năng giải quyết tranh chấp đất của các bên thì kết quả đo đạc sẽ không trùng khớp về số liệu.

• Kết quả: Bác bỏ yêu cầu của nguyên đơn.

Bản án 04/2019/DS-ST, tranh chấp mốc giới đất, ngày 29/11/2019:

• Cơ quan xét xử: Tòa án nhân dân huyện P, tỉnh Thái Bình.
• Cấp xét xử: Phúc thẩm.
• Nội dung tóm tắt:

Từ tháng 6/2017, ông T và bà V cho rằng ranh giới giữa thửa đất của họ với thửa đất của ông S và bà N đã thay đổi do ông S và bà N xây tường bao. Theo ông T và bà V, tường bao này đã lấn sang phần đất của họ, bao gồm 0,3m bên mặt đường và 1,3m bên thủy lợi, kéo dài 19m, chiếm diện tích 15m2. Ông S và bà N không nhớ thời điểm xây tường bao và cho rằng không lấn chiếm đất của ông T và bà V. Tuy nhiên, kết quả xác minh cho thấy rằng tháng 6/2017, ông S và bà N đã xây tường bao lấn sang phần đất của ông T và bà V. Theo khảo sát đo đạc, tường bao dài 19,11m và có lấn sang đất của ông T và bà V.

• Kết quả: Chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn 1 phần.

Như vậy, việc giải quyết tranh chấp mốc giới đất là vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan. Tuy nhiên, để đạt được kết quả chính xác và công bằng, cần phải có sự tham gia tích cực của các bên, các chuyên gia địa chính, cùng với sự hỗ trợ của cơ quan chức năng. Chỉ khi có sự minh bạch, trung thực trong quá trình giải quyết tranh chấp mốc giới đất thì các bên mới có thể đạt được sự thỏa đáng và hài lòng.
Giải quyết tranh chấp

• Địa chỉ:
  • HCM: Tầng 5, 99-101 Nguyễn Đình Chiểu, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Hồ Chí Minh.
  • HN: Tầng 10, số 5 Điện Biên Phủ, Phường Điện Biên, Quận Ba Đình, Hà Nội.
• Phone: 0911 357 447
• Email: info@apolatlegal.com
• Website: apolatlegal.com

Chia sẻ: