Thủ tục ly hôn đơn phương vắng mặt vợ hoặc chồng hiện nay

1. Ly hôn đơn phương vắng mặt vợ hoặc chồng như thế nào?

Ly hôn đơn phương vắng mặt vợ hoặc chồng là trường hợp ly hôn yêu cầu từ một bên và không có sự hợp tác từ đối phương. Thường đối phương dùng nhiều lý do gây cản trở quá trình giải quyết như không tham gia phiên tòa, mất tích, bỏ đi khỏi nơi cư trú hoặc ốm đau,…

Theo cơ sở pháp lý tại Điều 228 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án vẫn tiến hành giải quyết ly hôn đơn phương vắng mặt vợ hoặc chồng khi:

• Vợ/chồng có đơn đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt;
• Vợ/chồng vắng mặt và có người đại diện hợp pháp tham gia phiên Tòa;
• Vợ/chồng vắng mặt vì lý do bất khả kháng.

Về cơ bản, ly hôn đơn phương vắng mặt vợ hoặc chồng được phân thành 02 trường hợp là vắng mặt nguyên đơn và vắng mặt bị đơn.

1.1. Trường hợp vắng mặt của nguyên đơn

Trường hợp vắng mặt của nguyên đơn trong ly hôn đơn phương được Tòa án giải quyết theo sự điều chỉnh của Khoản 1 và Điểm a Khoản 2 Điều 227 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Cụ thể như sau:

Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ nhất, đương sự hoặc người đại diện của họ, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự phải có mặt tại phiên tòa; nếu có người vắng mặt thì Hội đồng xét xử phải hoãn phiên tòa, trừ trường hợp người đó có đơn đề nghị xét xử vắng mặt.

Tòa án phải thông báo cho đương sự, người đại diện, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự về việc hoãn phiên tòa.

Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ hai, đương sự hoặc người đại diện của họ, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự phải có mặt tại phiên tòa, trừ trường hợp họ có đơn đề nghị xét xử vắng mặt; nếu vắng mặt vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì Tòa án có thể hoãn phiên tòa, nếu không vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì xử lý như sau:

Nguyên đơn vắng mặt mà không có người đại diện tham gia phiên tòa thì bị coi là từ bỏ việc khởi kiện và Tòa án ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án đối với yêu cầu khởi kiện của người đó, trừ trường hợp người đó có đơn đề nghị xét xử vắng mặt. Nguyên đơn có quyền khởi kiện lại theo quy định của pháp luật.

Như vậy, Tòa án sẽ hoãn phiên tòa xét xử với trường hợp nguyên đơn vắng mặt trong lần triệu tập thứ nhất. Nếu đến lần triệu tập hợp lệ thứ 2 nguyên đơn vẫn vắng mặt, Tòa án sẽ ra quyết định đình chỉ vụ án, ngoại trừ trường hợp nguyên đơn có đơn xin xét xử vắng mặt.

Vì bản chất của vụ án ly hôn là không thể ủy quyền cho người khác tham gia tố tụng, do đó buộc nguyên đơn phải tham gia. Tòa án chỉ hoãn phiên tòa xét xử trong trường hợp có sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan.

1.2. Trường hợp vắng mặt của bị đơn

Trường hợp vắng mặt của bị đơn được quy định cụ thể tại Điểm b, c Khoản 2 Điều 227 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 như sau:

Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ hai, đương sự hoặc người đại diện của họ, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự phải có mặt tại phiên tòa, trừ trường hợp họ có đơn đề nghị xét xử vắng mặt; nếu vắng mặt vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì Tòa án có thể hoãn phiên tòa, nếu không vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì xử lý như sau:

a) Nguyên đơn vắng mặt mà không có người đại diện tham gia phiên tòa thì bị coi là từ bỏ việc khởi kiện và Tòa án ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án đối với yêu cầu khởi kiện của người đó, trừ trường hợp người đó có đơn đề nghị xét xử vắng mặt. Nguyên đơn có quyền khởi kiện lại theo quy định của pháp luật;

b) Bị đơn không có yêu cầu phản tố, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không có yêu cầu độc lập vắng mặt mà không có người đại diện tham gia phiên tòa thì Tòa án tiến hành xét xử vắng mặt họ;

c) Bị đơn có yêu cầu phản tố vắng mặt mà không có người đại diện tham gia phiên tòa thì bị coi là từ bỏ yêu cầu phản tố và Tòa án quyết định đình chỉ giải quyết đối với yêu cầu phản tố, trừ trường hợp bị đơn có đơn đề nghị xét xử vắng mặt. Bị đơn có quyền khởi kiện lại đối với yêu cầu phản tố đó theo quy định của pháp luật.

Như vậy, Tòa án sẽ hoãn phiên tòa xét xử trong trường hợp bị đơn vắng mặt lần thứ nhất. Nếu bị đơn tiếp tục vắng trong lần triệu tập hợp pháp thứ 2, Tòa án tiến hành xét xử vắng mặt, ngoại trừ trường hợp bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan.

Song, Tòa án sẽ đưa ra quyết định đình chỉ giải quyết với yêu cầu phản đối của bị đơn và tiến hành xét xử yêu cầu của nguyên đơn trong trường hợp bị đơn có yêu cầu phản tố nhưng vắng mặt triệu tập 2 lần.

1.3. Ly hôn với người vắng mặt tại nơi cư trú

Đối với trường hợp ly hôn đơn phương với người vắng mặt tại nơi cư trú, nguyên đơn có quyền chọn Tòa án có thẩm quyền giải quyết. Căn cứ theo Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, thẩm quyền giải quyết ly hôn đơn phương do Tòa án nhân dân nơi bị đơn cư trú, làm việc đảm nhiệm.

Nếu không biết nơi cư trú, làm việc của bị đơn, đương sự có thể yêu cầu giải quyết tại Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc cuối cùng. Điều này dựa trên cơ sở pháp lý tại Điểm a Khoản 40 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

1.4. Ly hôn với người nước ngoài không có mặt tại Việt Nam

Với trường hợp ly hôn với người nước ngoài không có mặt tại Việt Nam, Khoản 3 Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định như sau:

Những tranh chấp, yêu cầu quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài, cho Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp huyện, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này.

Căn cứ theo quy định trên, Tòa án nhân dân cấp tỉnh là cơ quan có thẩm quyền giải quyết vụ án ly hôn với người nước ngoài.

2. Thủ tục ly hôn đơn phương vắng mặt vợ hoặc chồng

Thủ tục giải quyết ly hôn đơn phương vắng mặt vợ/chồng được thực hiện theo trình tự 5 bước như sau:

• Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ;
• Bước 2: Nộp đơn ly hôn đơn phương vắng mặt vợ chồng;
• Bước 3: Tòa án xem xét và thụ lý vụ án;
• Bước 4: Hòa giải và chuẩn bị xét xử;
• Bước 5: Mở phiên Tòa xét xử và đưa ra bản án ly hôn.

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ ly hôn đơn phương vắng mặt

Đương sự cần chuẩn bị bộ hồ sơ với đầy đủ các loại giấy tờ sau:

• Đơn xin ly hôn đơn phương theo mẫu hiện hành;
• Bản chính giấy chứng nhận đăng ký kết hôn;
• Bản sao chứng thực sổ hộ khẩu, CCCD của vợ, chồng và giấy khai sinh của con (nếu có con chung);
• Tài liệu minh chứng phần tài sản chung của vợ chồng (nếu có).
• Các tài liệu khác liên quan đến quan hệ hôn nhân,…

Bước 2: Nộp đơn ly hôn đơn phương vắng mặt 

Căn cứ theo quy định tại Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Đương sự nộp đơn ly hôn đơn phương tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền nơi bị đơn cư trú, làm việc.

Bước 3: Tòa án xem xét và thụ lý vụ án

Sau khi nhận hồ sơ từ nguyên đơn, Tòa án tiến hành xem xét hồ sơ trong 05 ngày làm việc.

• Trường hợp hồ sơ hợp lệ, Tòa gửi thông báo đến nguyên đơn đóng tiền tạm ứng án phí và ra quyết định thụ lý vụ án tính từ thời điểm nguyên đơn hoàn thành nghĩa vụ đóng tạm ứng án phí.
• Trường hợp hồ sơ không hợp lệ, Tòa án phải ra thông báo bằng văn bản nêu rõ yêu cầu nguyên đơn bổ sung hoặc sửa đổi.

Thủ tục đơn phương ly hôn vắng mặt được thực hiện như một thủ tục vụ án dân sự, vì thế Tòa sẽ triệu tập hòa giải khi ra quyết định thụ lý vụ án.

Bước 4: Hòa giải và chuẩn bị xét xử

Căn cứ theo Điều 10 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 và Điều 52 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, Tòa án khuyến khích vợ chồng hòa giải khi có yêu cầu ly hôn. Tòa án sẽ tiến hành mở hòa giải ở cơ sở để các bên thỏa thuận với nhau.

Tuy nhiên, nếu bị đơn cố tình vắng mặt trong lần triệu tập hòa giải thứ hai, khi đó vụ án ly hôn được xem là hòa giải không thành công.

Bước 5: Mở phiên Tòa xét xử và đưa ra bản án ly hôn

Sau khi giải quyết các vấn đề về quan hệ hôn nhân, Tòa án sẽ đưa ra quyết định/bản án sơ thẩm hợp lệ về ly hôn. Đương sự có quyền kháng cáo trong trường hợp Tòa án không chấp nhận yêu cầu ly hôn.

Xem thêm: Thủ tục ly hôn đơn phương nhanh nhất hiện nay

3. Thẩm quyền giải quyết ly hôn đơn phương khi bị đơn vắng mặt?

Về thẩm quyền giải quyết ly hôn đơn phương là Tòa án nơi bị đơn cư trú. Căn cứ tại khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định cụ thể như sau:

Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở, nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này;

Các đương sự có quyền tự thỏa thuận với nhau bằng văn bản yêu cầu Tòa án nơi cư trú, làm việc của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cá nhân hoặc nơi có trụ sở của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cơ quan, tổ chức giải quyết những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này;

Đối tượng tranh chấp là bất động sản thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải quyết.

Như vậy, theo quy định trên, thẩm quyền giải quyết ly hôn đơn phương khi bị đơn vắng mặt thuộc về Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc.

4. Bị đơn vắng mặt, Tòa án có giải quyết ly hôn đơn phương?

Câu trả lời là có. Trong trường hợp vắng mặt, Tòa án vẫn tiến hành giải quyết ly hôn đơn phương khi:

• Bị đơn có đơn đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt;
• Bị đơn vắng mặt nhưng có người đại diện hợp pháp tham gia phiên tòa;
• Bị đơn vắng mặt vì gặp sự kiện bất khả kháng.

Căn cứ Điều 228 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án vẫn tiến hành xét xử vụ án trong các trường hợp sau đây:

Nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và người đại diện của họ vắng mặt tại phiên tòa có đơn đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt.

Nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vắng mặt tại phiên tòa nhưng có người đại diện tham gia phiên tòa.

Các trường hợp quy định tại các điểm b, c, d và đ khoản 2 Điều 227 của Bộ luật này.

Như vậy, Tòa án vẫn giải quyết ly hôn đơn phương trong trường hợp đôi bên vắng mặt nếu có đơn đề nghị vắng mặt hoặc người đại diện hợp pháp tham gia theo quy định.

Song, nếu bị đơn hoặc người đại diện hợp pháp vắng mặt trong lần triệu tập thứ nhất, Hội đồng xét xử sẽ tiến hành hoãn phiên Tòa trừ trường hợp bị đơn có đơn đề nghị xét xử vắng mặt. Đến lần triệu tập thứ hai, Tòa án sẽ tiến hành xét xử vắng mặt nếu bị đơn không có yêu cầu phản tố, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không có yêu cầu độc lập vắng mặt mà không có người đại diện tham gia phiên tòa.

Xem thêm: Điều kiện ly hôn đơn phương theo quy định pháp luật hiện nay

5. Dịch vụ giải quyết ly hôn đơn phương tại Apolat Legal

Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình, Apolat Legal tự hào là một trong những đơn vị pháp lý cung cấp dịch vụ giải quyết ly hôn đơn phương uy tín. Dưới đây là những lý do tại sao nên chọn Apolat Legal:

• Chi phí dịch vụ hợp lý so với biểu giá thị trường;
• Đội ngũ luật sư cố vấn giàu kinh nghiệm, sẵn sàng hỗ trợ tư thu thập các chứng cứ cần thiết phục vụ giải quyết ly hôn đơn phương;
• Luôn cập nhật các quy định mới nhất về luật hôn nhân và gia đình, giúp đưa ra các phương án tối ưu để bảo vệ quyền lợi khách hàng.
• Quy trình làm việc rõ ràng, minh bạch và nhanh chóng.

Bên cạnh đó Apolat Legal còn cung cấp dịch vụ tư vấn ly hôn, nếu như bạn còn đang gặp thắc mắc trong quá trình làm thủ tục hãy liên hệ với chúng tôi để được giải đáp thắc mắc và tư vấn.

6. Ly hôn đơn phương khi bị đơn vắng mặt nhiều lần có được giải quyết không?

Như đã đề cập, Tòa án chỉ giải quyết ly hôn đơn phương trong trường hợp bị đơn vắng mặt khi có đơn đề nghị xét xử vắng mặt, có người đại diện tham gia hợp pháp hoặc tạm vắng do nguyên nhân bất khả kháng.

Bản chất của ly hôn đơn phương là ly hôn theo yêu cầu của một bên, vì thế nếu bị đơn cố tình trốn tránh và vắng mặt nhiều lần khi tham gia các phiên tòa hòa giải, cơ quan thẩm quyền thực hiện tống đạt giấy triệu tập. Khi đó, thủ tục ly hôn vắng mặt vẫn được tiến hành theo quy định hiện hành.

Như vậy, thủ tục ly hôn đơn phương vắng mặt vợ/chồng vẫn được Tòa án tiến hành giải quyết theo trình tự và quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự. Trên đây là những tư vấn chi tiết của luật sư Apolat Legal về thủ tục ly hôn đơn phương vắng mặt. Nếu như có bất kỳ thắc mắc về vấn đề này, liên hệ ngay chúng tôi theo hotline dưới đây:

Thông tin liên hệ:

• • Địa chỉ Hồ Chí Minh: Lầu 5, 99-101 Nguyễn Đình Chiểu, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP.HCM, Việt Nam
  • Địa chỉ Hà Nội: Tầng 10, số 5 Điện Biên Phủ, Phường Điện Biên, Quận Ba Đình, Hà Nội, Việt Nam
  • Email: info@apolatlegal.com
  • Hotline: (+84) 911 357 447
  • Thời gian làm việc: Thứ Hai – Thứ Sáu 08:15 sáng – 17:15 chiều

Chia sẻ: