Nhãn hiệu là một trong những tài sản trí tuệ đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển và xây dựng uy tín của doanh nghiệp. Do đó, rất nhiều doanh nghiệp đã từng bị sử dụng trái phép nhãn hiệu và gây ra không ít phiền phức, đặc biệt là ở các thị trường kinh tế lớn mạnh như Trung Quốc. Từ đó, các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam, khi quyết định đầu tư kinh doanh trên thị trường Trung Quốc, luôn quan tâm đến việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại đây. Trong phạm vi bài viết này, tác giả sẽ cung cấp một số thông tin liên quan đến hồ sơ, thủ tục và một số quy định, lưu ý khi thực hiện đăng ký bảo hộ nhãn hiệu theo quy định pháp luật Trung Quốc.
1. Làm thế nào để đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại Trung Quốc?
Hiện nay, việc Đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc có thể được thực hiện thông qua hai cách: nộp đơn đăng ký trực tiếp đến cơ quan có thẩm quyền của Trung Quốc hoặc chỉ định bảo hộ nhãn hiệu tại Trung Quốc thông qua Hệ thống Madrid.
Hệ thống Madrid là một hệ thống quốc tế về nhãn hiệu và chịu sự quản lý của Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (viết tắt là WIPO). Theo nguyên tắc hoạt động của hệ thống này, Văn phòng quốc tế sẽ chỉ chịu trách nhiệm kiểm tra tính phù hợp về hình thức của đơn đăng ký. Thẩm quyền xem xét nội dung đơn đăng ký (kiểm tra tính phù hợp với quy định pháp luật quốc gia về đăng ký nhãn hiệu) và cấp Văn bằng bảo hộ vẫn thuộc về Văn phòng Sở hữu Trí tuệ của Trung Quốc. Như vậy, trong trường hợp người nộp đơn mong muốn đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại nhiều quốc gia thì hệ thống Madrid sẽ là hệ thống mang lại hiệu quả về chi phí và thống nhất thủ tục.
Đối với trường hợp đăng ký bảo hộ trực tiếp tại Trung Quốc, tương tự như Việt Nam, việc nộp đơn bắt buộc được thực hiện thông qua một đơn vị cung cấp dịch vụ về đăng ký nhãn hiệu được thành lập theo quy định của pháp luật Trung Quốc. Như đã phân tích ở trên, thẩm quyền thẩm định nội dung của đơn đăng ký và quyết định cấp Văn bằng bảo hộ luôn thuộc về cơ quan có thẩm quyền của Trung Quốc. Do vậy, nếu chỉ có nhu cầu đăng ký bảo hộ tại một quốc gia, lựa chọn đăng ký trực tiếp tại Trung Quốc có thể giúp chủ đơn tiết kiệm thời gian, chi phí hơn so với việc đăng ký thông qua hệ thống Madrid.
2. Phân nhóm hàng hóa dịch vụ đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc
Khi đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại Trung Quốc, người nộp đơn sẽ phải đăng ký nhóm hàng hóa, dịch vụ mong muốn bảo hộ nhãn hiệu. Việc phân loại nhóm hàng hóa dịch vụ khi đăng ký nhãn hiệu đóng vai trò quan trọng trong việc xác định phạm vi bảo hộ của nhãn hiệu.
Tương tự như tại Việt Nam, hiện nay, hàng hóa dịch vụ sẽ được phân nhóm dựa trên Bảng phân nhóm quốc tế hàng hóa dịch vụ Nice. Sau đó, hàng hóa dịch vụ trên tiếp tục được phân nhóm (Sub-classes) dựa trên căn cứ phân nhóm do cơ quan có thẩm quyền của Trung Quốc ban hành.
3. Các bước thực hiện đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc
3.1. Kiểm tra khả năng phân biệt của nhãn hiệu (tra cứu nhãn hiệu)
Kiểm tra tính phân biệt của nhãn hiệu là một trong những bước đầu tiên cần phải thực hiện khi làm thủ tục đăng ký bảo hộ nhãn hiệu. Nhìn chung, một nhãn hiệu phải có khả năng phân biệt với nhãn hiệu đã được đăng ký trước đó và không được mang các dấu hiệu thuộc trường hợp không được bảo hộ.
Việc chủ động kiểm tra khả năng phân biệt của nhãn hiệu hoàn toàn không bắt buộc và có khả năng làm phát sinh một số chi phí khác nằm ngoài dự kiến của người nộp đơn. Tuy nhiên, nhằm đảm bảo các khâu thủ tục tiếp theo diễn ra nhanh chóng, thuận lợi và hiệu quả cao, người nộp đơn nên cân nhắc thực hiện đối chiếu nhãn hiệu dự kiến đăng ký bảo hộ với nhãn hiệu đã được bảo hộ tại Trung Quốc. Người nộp đơn có thể chủ động tra cứu thông qua trang thông tin danh mục nhãn hiệu đã được bảo hộ tại trang web của Cục quản lý sở hữu trí tuệ quốc gia Trung Quốc (China National Intellectual Property Administration – CNIPA) hoặc liên hệ với các đơn vị cung cấp dịch vụ tra cứu nhãn hiệu tại Trung Quốc trong trường hợp không thể tự tiến hành tra cứu.
Apolat Legal tự hào là một trong những đơn vị tại Việt Nam có khả năng cung cấp dịch vụ tra cứu và đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc thông qua mạng lưới đối tác (các đại diện sở hữu công nghiệp) uy tín tại Trung Quốc.
3.2. Nộp đơn đăng ký nhãn hiệu
Sau khi hoàn tất giai đoạn kiểm tra nhãn hiệu, người nộp đơn sẽ bắt đầu chuẩn bị hồ sơ và tiến hành nộp hồ sơ đăng ký nhãn hiệu. Theo quy định hiện nay, hồ sơ đăng ký nhãn hiệu bắt buộc phải được soạn thảo bằng ngôn ngữ Trung Quốc. Đây là một trong những nguyên nhân mà người nộp đơn nước ngoài thường được khuyên là nên thuê bên cung cấp dịch vụ đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc thực hiện các công việc trong quá trình đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại Trung Quốc.
Thông thường, bộ hồ sơ đăng ký nhãn hiệu sẽ bao gồm các tài liệu sau:
- Giấy ủy quyền cho đơn vị cung cấp dịch vụ đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc – là đối tác của Apolat Legal. Giấy ủy quyền này không cần phải công chứng hoặc hợp pháp hóa lãnh sự;
- Tờ khai đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc;
- Mẫu nhãn hiệu hàng hóa dịch vụ;
- Tài liệu về thông tin của chủ đơn đăng ký nhãn hiệu, bao gồm một bản sao chứng thực bản dịch tiếng Anh của Giấy phép đăng ký kinh doanh của chủ đơn, tên và địa chỉ của chủ đơn theo tiếng Trung và tiếng Anh;
- Bản mô tả nhãn hiệu và phân nhóm danh mục hàng hóa/dịch vụ theo bảng phân loại Nice;
- Bản sao có chứng thực của tài liệu xác nhận quyền ưu tiên (nếu có);
- Lệ phí.
Trên đây là một số giấy tờ cơ bản trong hồ sơ đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc. Tùy từng trường hợp cụ thể khi xử lý đơn mà cơ quan có thẩm quyền của Trung Quốc có thể yêu cầu chủ đơn phải cung cấp thêm các tài liệu khác.
3.3. Thanh toán lệ phí đăng ký nhãn hiệu
Trường hợp người nộp đơn đăng ký trực tiếp tại Trung Quốc, một số khoản phí cơ bản phải chịu gồm:
- Lệ phí Nhà nước: Về thông tin lệ phí chi tiết, người nộp đơn có thể tham khảo thông tin tại trang web do Cục quản lý sở hữu trí tuệ quốc gia Trung Quốc công bố.
- Các khoản phí dịch vụ: Người nộp đơn là người nước ngoài bắt buộc phải thuê một đơn vị cung cấp dịch vụ đăng ký nhãn hiệu của Trung Quốc (đại diện sở hữu công nghiệp) nên sẽ phải chịu thêm chi phí dịch vụ này. Khoản phí này có thể có sự chênh lệch tùy thuộc vào đơn vị dịch vụ mà người nộp đơn lựa chọn.
Các đối tác (các đại diện sở hữu công nghiệp) uy tín của Apolat Legal tại Trung Quốc là những đối tác đã được chọn lọc và lựa chọn dựa trên kinh nghiệm của Apolat Legal về đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc nói riêng và toàn thế giới nói chung.
3.4. Cơ quan có thẩm quyền
Hiện nay, cơ quan có thẩm quyền chung về Sở hữu Trí tuệ ở Trung Quốc là China National Intellectual Property Administration (CNIPA).
4. Quy trình đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc
Quá trình đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc thường sẽ mất từ 14-18 tháng tính từ ngày nộp đơn, chủ yếu trải qua 02 giai đoạn chính sau đây:
- Thẩm định hình thức: từ 01 đến 02 tháng kể từ ngày nộp đơn. Trường hợp hình thức đơn đăng ký đáp ứng yêu cầu, cơ quan có thẩm quyền sẽ cấp Thông báo chấp nhận đơn hợp lệ;
- Thẩm định nội dung: từ 9 đến 12 tháng kể từ ngày chấp nhận đơn hợp lệ.
Sau khi hoàn tất thẩm định, đơn đăng ký nhãn hiệu sẽ được công bố. Trong vòng 03 tháng kể từ ngày xuất bản, bất kỳ bên thứ ba nào cũng có thể nộp đơn phản đối đơn đăng ký của bạn. Hết thời hạn này, nếu không có sự phản đối nào, việc đăng ký sẽ được công bố trong Đăng ký nhãn hiệu. Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu sẽ được cấp trong vòng 01 tháng sau đó.
Tất cả thông tin về thời gian ở trên đều chỉ mang tính chất tương đối và trong các trường hợp các quá trình, thủ tục được thực hiện một cách thuận lợi nhất. Trên thực tế, thời gian hoàn tất quá trình đăng ký và được cấp Văn bằng bảo hộ sẽ còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác (chẳng hạn như thời gian thẩm định, xem xét hồ sơ của cơ quan có thẩm quyền, thời gian bổ sung hồ sơ khi có yêu cầu,…)
Xem thêm: Thủ tục đăng ký nhãn hiệu quốc tế tại Việt Nam và nước ngoài
5. Hiệu lực của đăng ký nhãn hiệu
Văn bằng bảo hộ nhãn hiệu có hiệu lực 10 năm kể từ ngày đơn đăng ký được chấp thuận. Việc gia hạn có thể được thực hiện trong vòng 06 tháng trước ngày hết hiệu lực cho đến hết thời hạn ân hạn không muộn hơn 6 tháng kể từ ngày hết hiệu lực
Lưu ý: Sau khi Văn bằng bảo hộ có hiệu lực, nếu trong vòng 03 năm liên tục mà chủ đơn không có hoạt động sử dụng nhãn hiệu, Văn bằng bảo hộ sẽ bị thu hồi.
6. Một số lưu ý khi đăng ký nhãn hiệu
Dưới đây là một số lưu ý cho chủ đơn khi thực hiện đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại Trung Quốc:
- Khi nộp đơn đăng ký tại Trung Quốc, người nộp đơn có thể lựa chọn giữa việc nộp đơn trực tiếp bằng giấy hoặc thực hiện thủ tục online trên trang web của CNIPA. Phí đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc có thể khác nhau giữa phương thức đăng ký trực tiếp và đăng ký trực tuyến.
- Bạn có thể nộp một đơn đăng ký cho nhiều nhóm được chấp nhận tại Trung Quốc theo Luật nhãn hiệu mới của Trung Quốc. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng việc đăng ký một đơn nhãn hiệu chứa nhiều nhóm có thể là trở ngại cho chính bạn khi thực hiện chuyển nhượng nhãn hiệu cho một hoặc một số nhóm nhất định sau này. Hiện nay, việc chia tách đơn nhãn hiệu cho việc chuyển nhượng nói trên nhìn chung là chưa thể thực hiện theo pháp luật Trung Quốc. Theo đó, bạn buộc phải chuyển nhượng nhãn hiệu đối với tất cả các nhóm có trong đơn đăng ký.
- Để tiết kiệm chi phí và thời gian, trước khi đăng ký, bạn cần đảm bảo nhãn hiệu không rơi vào các trường hợp không được bảo hộ hoặc có nét trùng, tương tự với nhãn hiệu đã được bảo hộ. Bạn có thể tham khảo dịch vụ tra cứu nhãn hiệu tại Trung Quốc của Apolat Legal.
- Mặc dù việc đăng ký nhãn hiệu được thực hiện thông qua một đơn vị cung cấp dịch vụ của Trung Quốc nhưng chủ đơn được khuyến khích tìm hiểu các quy định cơ bản nhất về bảo hộ nhãn hiệu tại Trung Quốc và cách đăng ký, sử dụng nhãn hiệu một cách hợp lý. Vì vậy, bạn cần cân nhắc lựa chọn một công ty luật uy tín có chuyên môn sâu về nhãn hiệu tại Việt Nam như Apolat Legal để có thể hỗ trợ bạn trong việc trao đổi và cảnh báo các rủi ro pháp lý theo pháp luật Trung Quốc tại thời điểm đăng ký nhãn hiệu.
- Tương tự với quy trình đăng ký nhãn hiệu tại đa số quốc gia trên thế giới, tất cả tài liệu trong hồ sơ đăng ký bảo hộ nhãn hiệu phải được soạn thảo hoặc dịch sang ngôn ngữ của nước sở tại (trong trường hợp này là tiếng Trung Quốc).
- Hệ thống phân nhóm hàng hóa ở Trung Quốc bao gồm phân nhóm đầu tiên (Classification) theo và phân nhóm thứ hai (Sub-classes) hàng hóa dịch vụ vào nhóm nhỏ hơn dựa trên bảng phân nhóm do Trung Quốc ban hành. Bạn có thể tham khảo dịch vụ tra cứu và đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc của Apolat Legal để có thể hiểu rõ hơn về hệ thống phân nhóm này.
Trên đây là những thông tin cơ bản liên quan đến việc Đăng ký Nhãn hiệu theo quy định của pháp luật Trung Quốc. Trường hợp có bất kỳ thắc mắc nào hoặc có nhu cầu tư vấn về Sở hữu Trí tuệ, Quý đọc giả vui lòng liên hệ Apolat Legal thông qua địa chỉ info@apolatlegal.com để được tư vấn chi tiết.
