Kiểu dáng công nghiệp là gì? Điều kiện bảo hộ kiểu dáng công nghiệp

1. Kiểu dáng công nghiệp là gì?

Kiểu dáng công nghiệp là hình dáng bên ngoài của sản phẩm, nó là sự kết hợp giữa đường nét, hình khối, màu sắc và tạo nên một bản thể duy nhất. Kiểu dáng công nghiệp là một đối tượng được bảo hộ của quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam. Sau khi kiểu dáng công nghiệp được đăng ký bảo hộ, chủ sở hữu sẽ được sử dụng và khai thác kinh doanh từ kiểu dáng đó độc quyền tại Việt Nam trong thời gian tối đa là 15 năm. Kiểu dáng công nghiệp có thời gian bảo hộ là 5 năm, tuy nhiên chủ sở hữu có thể gia hạn thêm 2 lần và mỗi lần là 5 năm.

2. Những điều kiện bảo hộ kiểu dáng công nghiệp

Để đạt tiêu chuẩn đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp độc quyền, mọi kiểu dáng công nghiệp cần đáp ứng các điều kiện sau đây:

2.1 Kiểu dáng công nghiệp phải có tính mới

Kiểu dáng công nghiệp được xem là có tính mới khi kiểu dáng đó có sự khác biệt đáng kể với những kiểu dáng trước đây. Một kiểu dáng có sự khác biệt rõ ràng với bất kỳ kiểu dáng công nghiệp nào khác đã được công bố rộng rãi. Doanh nghiệp cần tra cứu mọi đơn đăng ký ở Cục sở hữu trí tuệ để điều chỉnh kiểu dáng cho phù hợp, đảm bảo tính mới, tăng khả năng đăng ký bảo hộ thành công.

2.2 Kiểu dáng công nghiệp phải có tính sáng tạo

Tiến hành so sánh mọi đặc điểm tạo dáng cơ bản của kiểu dáng công nghiệp với mọi kiểu dáng công nghiệp tương tự đã được đăng ký bảo hộ trong quá trình tra cứu thông tin. Từ đó làm rõ tính sáng tạo của mẫu mã, sản phẩm.

2.3 Kiểu dáng công nghiệp phải có khả năng áp dụng công nghiệp

Kiểu dáng công nghiệp cần có thể chế tạo thành hàng loạt sản phẩm khác bằng phương pháp công nghiệp hoặc thủ công nghiệp, từ đó đảm bảo tiêu chí về khả năng áp dụng công nghiệp.

Các trường hợp không có khả năng áp dụng công nghiệp:

• Kiểu dáng được nêu trong đơn là kiểu dáng của sản phẩm có trạng thái tồn tại không cố định
• Chỉ có thể tạo ra kiểu dáng y hệt kiểu ghi trong đơn bằng kỹ năng đặc biệt mà không thể sản xuất theo phương pháp thủ công nghiệp hoặc công nghiệp
• Một số trường hợp với lý do xác đáng khác.

3. Đối tượng nào không được bảo hộ kiểu dáng công nghiệp?

Không phải bất kỳ hình dáng nào của sản phẩm cũng được bảo hộ kiểu dáng công nghiệp. Theo Điều 64 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 một số đối tượng sau đây không được bảo hộ kiểu dáng công nghiệp:

• Hình dáng bên ngoài của sản phẩm do đặc tính kỹ thuật của sản phẩm bắt buộc phải có;
• Hình dáng bên ngoài của công trình xây dựng dân dụng hoặc công nghiệp;
• Hình dáng của sản phẩm không nhìn thấy được trong quá trình sử dụng sản phẩm.

4. Tại sao cần phải bảo hộ kiểu dáng công nghiệp 

Ngoài việc đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp nhằm mục đích sử dụng và khai thác doanh thu độc quyền từ kiểu dáng ra, doanh nghiệp cần thực hiện đăng ký bảo hộ bởi những lý do sau:

• Tăng cường vị thế cạnh tranh nhờ ngăn chặn tình trạng đối thủ cạnh tranh sao chép mẫu,
• Đăng ký một kiểu sáng giá trị sẽ giúp thu lại một khoản vốn đầu tư đáng giá cho người sáng tạo và marketing sản phẩm.
• Kiểu dáng công nghiệp được coi là một tài sản kinh doanh giúp nâng cao giá trị thương mại của sản phẩm và công ty sở hữu nó.
• Kiểu dáng đã được bảo hộ cho phép người sở hữu sử dụng sản phẩm độc quyền hoặc bán cho người khác để thu lại tiền.
• Đăng ký kiểu dáng công nghiệp là việc làm làm tăng mức độ cạnh tranh công bằng và thực hành thương mại trung thực.

5. Các thủ tục đăng ký kiểu dáng công nghiệp 

Thủ tục đăng ký kiểu dáng công nghiệp bao gồm 7 bước:

• Bước 1: Chuẩn bị kiểu dáng công nghiệp và phân loại kiểu dáng công nghiệp
• Bước 2: Tra cứu và so sánh kiểu dáng công nghiệp với các kiểu dáng tương tự đã được đăng ký bảo hộ trước đó.
• Bước 3: Nộp đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp
• Bước 4: Thẩm định hình thức đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp
• Bước 5: Công bố đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp
• Bước 6: Thẩm định nội dung đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp
• Bước 7: Cấp văn bằng bảo hộ kiểu dáng công nghiệp

6. Lệ phí và thời hạn đăng ký kiểu dáng công nghiệp

6.1 Lệ phí đăng ký kiểu dáng công nghiệp 

• Lệ phí nộp đơn bảo hộ kiểu dáng công nghiệp: 150.000VNĐ;
• Phí phân loại kiểu dáng công nghiệp: 100.000/01 phân loại;
• Phí thẩm định đơn: 700.000VNĐ/01 đối tượng;
• Phí công bố đơn: 120.000VNĐ;
• Phí công bố từ hình thứ 2 trở đi: 60.000VNĐ/01 hình;
• Phí tra cứu thông tin nhằm phục vụ quá trình thẩm định: 480.000VNĐ/01 đối tượng;
• Phí thẩm định yêu cầu hưởng quyền ưu tiên (nếu có): 600.000VNĐ/01 đơn ưu tiên.
• Lệ phí cấp văn bằng bảo hộ: 660.000 VNĐ/01 đối tượng với 06 ảnh.
• Lệ phí đại diện Sở hữu trí tuệ: theo mức phí quy định của mỗi bên.

6.2 Thời hạn bảo hộ kiểu dáng công nghiệp tại Việt Nam 

Tại Việt Nam, thời hạn bảo hộ kiểu dáng công nghiệp tối đa là 15 năm kể từ ngày nhận kết quả đơn hợp lệ. Cụ thể, bảo hộ kiểu dáng lần đầu sẽ có thời hạn là 5 năm, tuy nhiên doanh nghiệp có thể gia hạn bảo hộ tối đa 2 lần và mỗi lần 5 năm.

7. Lưu ý về điều kiện đăng ký kiểu dáng công nghiệp

Về điều kiện đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, mọi cá nhân, doanh nghiệp cần chú ý tới một số điểm lưu ý sau đây:

• Kiểu dáng công nghiệp chỉ xác lập quyền cho người được ghi trong đơn theo quyết định cấp văn bằng bảo hộ của Cục Sở hữu trí tuệ. Người muốn được hưởng độc quyền cần nộp đơn cấp văn bằng bảo hộ tại Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Bên cạnh đó, doanh nghiệp có thể uỷ quyền cho một Tổ chức đại diện sở hữu trí tuệ đã được cấp chứng chỉ hành nghề như Công ty luật Apolat Legal thực hiện thủ tục.
• Trường hợp có nhiều đơn kiểu dáng công nghiệp có sản phẩm tương đối giống nhau thì văn bằng bảo hộ sẽ được cấp cho đơn hợp lệ được đăng ký nộp sớm nhất.
• Trong trường hợp có nhiều đơn đăng ký các kiểu dáng công nghiệp trùng hoặc không khác biệt đáng kể với nhau. Các đơn cùng đáp ứng các điều kiện để được cấp văn bằng bảo hộ, cùng có ngày ưu tiên hoặc ngày nộp đơn sớm nhất thì văn bằng bảo hộ chỉ được cấp cho đối tượng của một đơn duy nhất trong số các đơn được nộp. Nó được quyết định bởi thoả thuận của tất cả những người nộp đơn. Nếu không thoả thuận được thì các đối tượng tương ứng của các đơn đó bị từ chối cấp văn bằng bảo hộ.

Hiện nay, nhiều cá nhân, doanh nghiệp sử dụng kiểu dáng công nghiệp rồi sau đó mới đi đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, điều này dẫn đến kiểu dáng không đáp ứng được tính mới so với chính nó. Do đó, doanh nghiệp cần hoàn tất việc đăng ký kiểu dáng công nghiệp trước khi đưa vào sử dụng để được cấp bằng bảo hộ độc quyền.

8. Quyền và kiểu dáng công nghiệp được đăng ký bảo hộ tại Việt Nam 

8.1 Quyền đăng ký kiểu dáng công nghiệp 

• Mọi cá nhân, tổ chức có kiểu dáng công nghiệp tại Việt Nam đều có quyền đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp.
• Cá nhân, tổ chức Việt Nam hoặc cá nhân, tổ chức nước ngoài làm việc tại Việt Nam đều có thể đăng ký kiểu dáng công nghiệp tại Việt Nam.
• Đối với cá nhân, tổ chức nước ngoài sẽ cần nộp đơn qua tổ chức Đại diện sở hữu trí tuệ.

8.2 Những loại kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ tại Việt Nam 

Hiện nay, pháp luật Việt Nam quy định về những loại kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ tại Việt Nam bao gồm:

• Kiểu dáng công nghiệp muốn đăng ký là hình dáng, màu sắc, hình khối bên ngoài của sản phẩm. Mỗi kiểu dáng sau khi được đăng ký sẽ đi kèm với mã số và thông tin năm nó được cấp bảo hộ.

Ví dụ: Kiểu dáng chai nước được cấp bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp số: 3-0006506-000 năm 2023.

• Kiểu dáng công nghiệp muốn đăng ký là hình dáng, màu sắc, hình khối của một nhãn hàng hóa hoặc một bộ nhãn hàng hóa của sản phẩm.

Ví dụ: Nhãn hàng hóa chai nước được cấp bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp số: 3-0026150-000 năm 2023.

8.3 Những loại kiểu dáng công nghiệp không được bảo hộ tại Việt Nam 

Ngược lại, theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, một số đối tượng sau đây không được bảo hộ kiểu dáng công nghiệp:

• Hình dáng bên ngoài được quyết định hoàn toàn bởi chức năng của sản phẩm;
• Hình dáng bên ngoài của các công trình xây dựng dân dụng hoặc công nghiệp;
• Hình dáng của sản phẩm không nhìn thấy được trong quá trình sử dụng sản phẩm;
• Đối tượng trái với đạo đức xã hội, trật tự công cộng, có hại cho quốc phòng, an ninh.

9. Những câu hỏi thường gặp 

Kiểu dáng công nghiệp đã sử dụng có được đăng ký bảo hộ không?

Kiểu dáng công nghiệp đã sử dụng sẽ bị từ chối cấp bằng đăng ký bảo hộ do không đảm bảo tính mới so với chính nó. Do đó, doanh nghiệp cần đăng ký kiểu dáng công nghiệp trước khi sản xuất và đưa sản phẩm ra thị trường.

Kiểu dáng công nghiệp được gia hạn tối đa bao nhiêu lần?

Kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ lần đầu trong vòng 5 năm và được gia hạn tối đa 2 lần, mỗi lần 5 năm.

Kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ trong phạm vi quốc tế hay trong nước?

Kiểu dáng công nghiệp sẽ chỉ được bảo hộ trong phạm vi lãnh thổ quốc gia. Do đó, muốn đăng ký bảo hộ kiểu dáng tại quốc gia nào cần thực hiện thủ tục bảo hộ kiểu dáng công nghiệp tại quốc gia đó.

Để tránh tình trạng sản phẩm không đảm bảo được các điều kiện kiên quyết khi đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, doanh nghiệp cần hoàn tất mọi thủ tục đăng ký trước khi đưa và sản xuất và khai thác kinh doanh. Liên hệ Apolat Legal để tăng cường khả năng mẫu kiểu dáng công nghiệp được đăng ký bảo hộ thành công!

Thông tin liên hệ:

• HCM: Tầng 5, 99-101 Nguyễn Đình Chiểu, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Hồ Chí Minh.
• HN: Tầng 10, số 5 Điện Biên Phủ, Phường Điện Biên, Quận Ba Đình, Hà Nội.
• Điện thoại: 0911 357 447
• Email: info@apolatlegal.com
• Website: apolatlegal.com

Tham khảo thêm các bài viết liên quan đến kiểu dáng công nghiệp

• Điều kiện để đăng ký bảo hộ tên thương mại
• Quyền sở hữu trí tuệ được bảo hộ bằng biện pháp gì?
• Cơ sở pháp lý và căn cứ phát sinh trong đăng ký sở hữu trí tuệ

Chia sẻ: