Tự do ngôn luận là quyền cơ bản của công dân được quy định tại Hiến Pháp 2013. Tự do ngôn luận cần phải đảm bảo trong khuôn phép của pháp luật và không được xâm hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, pháp nhân khác, đến đạo đức, trật tự xã hội và lợi ích của quốc gia. Việc phát triển mạnh mẽ của internet và mạng xã hội đã góp phần tạo điều kiện để quyền tự do ngôn luận được thực hiện, nhưng đồng thời cũng đặt ra nhiều vấn nạn xuất phát từ việc lạm dụng quyền tự do ngôn luận để tạo ra thông tin xấu. Trong phạm vi bài viết này, tác giả sẽ đề cập đến cách xử lý khi gặp phải vấn đề thông tin giả trên mạng xã hội.
1. Thông tin giả là gì?
Về bản chất, thông tin giả là những thông tin không có thật, bịa đặt, xuyên tạc, kích động bạo lực; thông tin có nội dung không phù hợp về chuẩn mực đạo đức, pháp luật, văn hóa, thuần phong mỹ tục, được tung lên mạng xã hội nhằm định hướng dư luận.
Về mặt pháp lý, theo quy định tại khoản 1 Điều 5 Nghị định 72/2013/ND-CP thông tin giả là những thông tin được lan truyển nhằm mục đích:
- Chống lại Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc; tuyên truyền chiến tranh, khủng bố; gây hận thù, mâu thuẫn giữa các dân tộc, sắc tộc, tôn giáo;
- Tuyên truyền, kích động bạo lực, dâm ô, đồi trụy, tội ác, tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan, phá hoại thuần phong, mỹ tục của dân tộc;
- Tiết lộ bí mật nhà nước, bí mật quân sự, an ninh, kinh tế, đối ngoại và những bí mật khác do pháp Luật quy định;
- Đưa thông tin xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân;
- Quảng cáo, tuyên truyền, mua bán hàng hóa, dịch vụ bị cấm; truyền bá tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật, xuất bản phẩm bị cấm;
- Giả mạo tổ chức, cá nhân và phát tán thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
2. Xử lý thông tin giả trên mạng xã hội
Hiện nay, pháp luật Việt Nam đã có quy định chế tài nhằm xử lý đối với việc tung thông tin giả lên mạng xã hội, cụ thể như:
Hành vi lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân thì có thể bị xử phạt vi phạm hành chính đến 20.000.000 VNĐ theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP.
Việc loan truyền các thông tin sai sự thật nhằm thu lợi bất chính, gây thiệt hại hoặc gây dư luận xấu làm giảm uy tín của cơ quan, cá nhân, tổ chức khác có thể bị xử lý hình sự về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định tại Điều 288 Bộ Luật Hình Sự 2015.
Ngoài ra việc tung thông tin xấu lên mạng xã hội nhằm mục đích xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác còn có thể bị xử phạt hình sự về tội vu không theo điều 156 BLHS 2015 và cá nhân bị ảnh hưởng bởi những thông tin xấu này có thể yêu cầu người tung tin bồi thường thiệt hại.
Như vậy, khi gặp phải những thông tin giả lan truyền trên mạng xã hội gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình thì cá nhân bị ảnh hưởng bởi những thông tin xấu có thể tự bảo vệ mình theo các cách sau:
– Báo cáo các bài viết, tài khoản mã xã hội có chứa thông tin giả;
– Gửi đơn tố cáo về hành vi vi phạm đến cơ quan công an có thẩm quyền để yêu xầu xử lý.
Khuyến cáo: Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp các thông tin chung và không nhằm cung cấp bất kỳ ý kiến tư vấn pháp lý nào. Apolat Legal là một công ty luật tại Việt Nam có kinh nghiệm và năng lực cung cấp các dịch vụ tư vấn liên quan đến Giải Quyết Tranh Chấp. Vui lòng tham khảo về dịch vụ của chúng tôi tại đây và liên hệ với đội ngũ luật sư tại Viêt Nam của chúng tôi thông qua email info@apolatlegal.com.
