Xử lý hàng giả theo pháp luật Việt Nam: Những quy định quan trọng cần biết 

Đi cùng với việc mở cửa hội nhập và phát triển kinh tế toàn cầu, vấn nạn hàng giả, hàng nhái và hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) tại Việt Nam cũng diễn biến ngày càng phức tạp và tinh vi. Điều này không chỉ gây thiệt hại nghiêm trọng cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính, mà còn tạo ra ảnh hưởng tiêu cực đến niềm tin của người tiêu dùng và môi trường đầu tư, thậm chí ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người tiêu dùng.  

Để nhận diện và xử lý đúng các hành vi vi phạm, cần hiểu rõ sự khác biệt giữa khái niệm “hàng giả”, “hàng giả mạo quyền SHTT” và “xâm phạm quyền SHTT”, cũng như nắm bắt đúng các cơ chế xử lý theo quy định pháp luật hiện hành. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp một cái nhìn hệ thống và thực tiễn về các vấn đề này. 

1. Phân biệt “hàng giả’ và “hàng nhái”

Điều đầu tiên cần lưu ý, thuật ngữ “hàng nhái” không được định nghĩa chính thức trong các văn bản pháp luật của Việt Nam. Đây chỉ là cách gọi phổ thông nhằm chỉ những sản phẩm giống với sản phẩm thật về hình thức nhưng không được sản xuất, phân phối bởi chủ thể sở hữu chính hãng. 

“Hàng giả” là thuật ngữ được quy định rõ trong nhiều văn bản pháp lý, trong đó, tùy thuộc vào đối tượng bị “làm giả”, mà hàng giả sẽ được phân loại thành: 

– Hàng giả theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP; 

– Hàng hóa giả mạo về quyền sở hữu trí tuệ theo pháp luật sở hữu trí tuệ; 

1.1. Định nghĩa hàng giả theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP 

Nghị định 98/2020/NĐ-CP  liệt kê 06 loại hàng hóa được xem là hàng giả, nhìn chung có thể phân thành 3 nhóm chính: 

– Hàng giả về chất lượng và công dụng: Là hàng không có giá trị sử dụng, công dụng, chỉ tiêu chất lượng hoặc có nhưng không đúng với giá trị sử dụng, công dụng, chỉ tiêu chất lượng như hàng thật. 

– Hàng giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa: Ghi nhãn giả mạo tên, địa chỉ của thương nhân khác hoặc giả mạo nguồn gốc, nơi sản xuất, đóng gói hàng hóa. 

– Tem, nhãn, bao bì giả: Bao gồm tem chống giả, phiếu bảo hành, màng co, nhãn mác có nội dung giả mạo thương nhân hoặc nơi sản xuất. 

(khoản 7 Điều 3 Nghị định 98/2020) 

1.2. Hàng hóa giả mạo về quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) gồm: 

– Hàng hóa giả mạo nhãn hiệu: là hàng hóa, bao bì của hàng hóa có gắn nhãn hiệu hoặc dấu hiệu hoặc tem, nhãn có chứa các dấu hiệu trùng hoặc tương tự đến mức khó phân biệt với nhãn hiệu đang được bảo hộ dùng cho chính mặt hàng đó mà không được phép của chủ sở hữu nhãn hiệu; . 

– Hàng hóa giả mạo chỉ dẫn địa lý: là hàng hóa, bao bì của hàng hóa có gắn dấu hiệu hoặc tem, nhãn có chứa các dấu hiệu trùng hoặc tương tự đến mức khó phân biệt với chỉ dẫn địa lý đang được bảo hộ dùng cho chính mặt hàng đó và việc gắn dấu hiệu này được thực hiện bởi tổ chức, cá nhân không có quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý theo quy định tại khoản 4 Điều 121 của Luật SHTT hoặc theo pháp luật của nước xuất xứ của chỉ dẫn địa lý đó 

– Hàng hóa sao chép lậu là bản sao được sản xuất mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả hoặc chủ sở hữu quyền liên quan. 

2. Xử lý hàng giả

2.1. Biện pháp xử lý hàng giả 

2.2. Cơ quan có thẩm quyền xử lý 

(*) Lưu ý: Quản lý thị trường chỉ xử lý hành vi xâm phạm quyền SHTT đối với hàng hóa hữu hình. Trường hợp liên quan đến dịch vụ, thẩm quyền thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ. 

Việc phân biệt đúng giữa hàng giả, hàng giả mạo quyền SHTT và hành vi xâm phạm quyền SHTT giúp xác định chính xác biện pháp xử lý phù hợp theo quy định pháp luật, từ đó, doanh nghiệp, chủ thể quyền có thể chủ động phối hợp với cơ quan có thẩm quyền để bảo vệ quyền lợi của mình và phòng ngừa rủi ro hiệu quả. 

Bài viết liên quan

1. Các biện pháp xử lý hàng giả
2. Hàng giả: cuộc chiến không hồi kết

Chia sẻ: