Bất Cập Tăng Vốn Điều Lệ Bằng Thặng Dư Vốn Cổ Phần Của Công Ty Cổ Phần

Thặng Dư Vốn Cổ Phần rất phổ biến trong các công ty cổ phần ở Việt Nam. Công Ty Cổ Phần khi phát hành thêm cổ phần với Mệnh Giá mỗi cổ phần cố định (thông thường 10.000 đồng/cổ phần) để chào bán và tăng vốn điều lệ, Giá Bán cổ phần có thể cao hoặc thấp hơn Mệnh Giá, phần chênh lệch này được xác định là Thặng Dư Vốn Cổ Phần.

Theo quy định của Thông Tư 19/2003/TT-BTC hướng dẫn điều chỉnh tăng, giảm vốn điều lệ và quản lý cổ phiếu quỹ trong Công Ty Cổ Phần, Vốn Điều Lệ của Công Ty Cổ Phần được điều chỉnh tăng trong các trường hợp kết chuyển nguồn Thặng Dư Vốn Cổ Phần để bổ sung tăng Vốn Điều Lệ của công ty. Cụ thể:

• Đối với khoản chênh lệch giữa Giá Bán với Mệnh Giá được phát hành để thực hiện các dự án đầu tư thì Công Ty Cổ Phần chỉ được sử dụng để bổ sung tăng Vốn Điều Lệ sau 03 năm kể từ khi dự án đầu tư đã hoàn thành đưa vào khai thác, sử dụng.
• Đối với khoản chênh lệch giữa Giá Bán với Mệnh Giá được phát hành để cơ cấu lại nợ, bổ sung vốn kinh doanh thì Công Ty Cổ Phần chỉ được sử dụng để bổ sung tăng Vốn Điều Lệ sau 01 năm kể từ thời điểm kết thúc đợt phát hành. 

* Công thức tính Thặng Dư Vốn Cổ Phần:

Thặng Dư Vốn Cổ Phần = (Giá Bán – Mệnh Giá) x Số Lượng Cổ Phần Đã Phát Hành

* Công thức tính Số Lượng Cổ Phần Phát Hành thêm để tăng vốn điều lệ:

Số Lượng Cổ Phần Phát Hành để tăng Vốn Điều Lệ được chia cho các cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ sở hữu cổ phần của từng cổ đông.

Tuy nhiên, Luật Doanh Nghiệp 2020 không quy định trường hợp Công Ty Cổ Phần tăng Vốn Điều Lệ thông qua việc kết chuyển nguồn Thặng Dư Vốn Cổ Phần. Công Ty Cổ Phần được tăng Vốn Điều Lệ trong những trường hợp sau:

• Chào bán cổ phần cho cổ đông hiện hữu (Điều 124);
• Chào bán cổ phần riêng lẻ (Điều 125);
• Chào bán cổ phần ra công chúng theo quy định của pháp luật về chứng khoán (Khoản 3 Điều 123);
• Công ty chi trả cổ tức bằng cổ phần (Khoản 6 Điều 135).

Căn cứ vào quy định của Luật Doanh Nghiệp 2020 ở trên, Sở Kế Hoạch và Đầu Tư của nhiều địa phương đã không chấp thuận hồ sơ tăng Vốn Điều Lệ thông qua việc kết chuyển nguồn Thặng Dư Vốn Cổ Phần, bất kể Thông Tư 19/2003/TT-BTC có quy định rõ ràng và đang có hiệu lực thi hành. Mặt khác, ngày 17/4/2023, Bộ Tài Chính ban hành Công Văn số 3755/BTC-TCDN về việc góp ý đối với dự thảo thông tư bãi bỏ toàn bộ Thông Tư 19/2003/TT-BTC. Trong trường hợp thông tư này được Bộ Tài Chính thông qua, sẽ không có bất kỳ quy định nào áp dụng cho Công Ty Cổ Phần được quyền kết chuyển Thặng Dư Vốn Cổ Phần để tăng Vốn Điều Lệ.

Trái ngược với Công Ty Cổ Phần, các Công Ty Đại Chúng có cơ sở pháp lý vững chắc cho việc kết chuyển nguồn Thặng Dư Vốn Cổ Phần để tăng Vốn Điều Lệ, và trên thực tế Sở Kế Hoạch và Đầu Tư của nhiều địa phương đã chấp thuận. Căn cứ vào Điều 62 Nghị Định 155/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng Khoán, Công Ty Đại Chúng được quyền phát hành cổ phiếu để tăng vốn cổ phần từ nguồn vốn chủ sở hữu (thặng dư vốn cổ phần, quỹ đầu tư phát triển, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, quỹ khác).

Do đó, Luật Doanh Nghiệp cần được xem xét điều chỉnh, quy định về việc tăng Vốn Điều Lệ thông qua hình thức kết chuyển nguồn Thặng Dư Vốn Cổ Phần, tạo ra sự rõ ràng và thống nhất trong cách áp dụng luật đối với các Công Ty Cổ Phần và Công Ty Đại Chúng trong cùng một vấn đề.

Chia sẻ: