Nền kinh tế hiện đại phụ thuộc trên những máy móc và thiết bị do chính con người tạo ra. Phần lớn những thứ này phải được cung cấp nhiên liệu là xăng dầu để có thể hoạt động. Do đó, việc có được nguồn xăng dầu ổn định thông qua việc mua bán hoặc tự sản xuất là một mục tiêu tối quan trọng của mỗi quốc gia nói chung và Việt Nam nói riêng. Trong bài viết này, Apolat Legal sẽ cung cấp cho Khách Hàng kiến thức pháp lý về các điều kiện và giấy phép cần thiết để kinh doanh và sản xuất xăng dầu tại Việt Nam.
1. Định nghĩa xăng dầu
Theo pháp luật Việt Nam, xăng dầu là tên chung để chỉ các sản phẩm của quá trình công nghệ chưng cất, chế biến dầu thô, chất thải và các nguyên vật liệu khác để tạo ra các sản phẩm dùng làm nhiên liệu, bao gồm: xăng, nhiên liệu điêzen, dầu hỏa, dầu madút, nhiên liệu hàng không, nhiên liệu sinh học và các sản phẩm khác dùng làm nhiên liệu, không bao gồm các loại khí hóa lỏng và khí nén thiên nhiên1.
Như vậy, có thể hiểu rằng không chỉ có các nhiên liệu hóa thạch được xem là “xăng dầu” mà cũng sẽ bao gồm những loại nhiên liệu khác như nhiên liệu sinh học, dầu tái sinh. Chỉ cần đáp ứng các điểu kiện là 1) sản phẩm của quá trình công nghệ chưng cất, chế biến; 2) dùng làm nhiên liệu; và 3) không phải là khí hóa lỏng và khí nén thiên nhiên thì sẽ được xem là xăng dầu theo pháp luật Việt Nam.
2. Các chủ thể được phép kinh doanh và sản xuất xăng dầu
Hiện tại, pháp luật chỉ cho phép doanh nghiệp được thành lập nội địa kinh doanh và sản xuất xăng dầu. Pháp luật trên thực tế chỉ ghi nhận một cách mà nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào hoạt động này đó chính là doanh nghiệp góp vốn vào doanh nghiệp nội địa đang kinh doanh và sản xuất xăng dầu2.
3. Các loại thương nhân kinh doanh và sản xuất xăng dầu
Tùy theo tính chất hoạt động, pháp luật phân chi các thương nhân có hoạt động kinh doanh và sản xuất xăng dầu thành các loại như sau3:
1. Thương nhân đầu mối bao gồm thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và thương nhân đầu mối sản xuất xăng dầu.
Thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu là thương nhân mua xăng dầu trực tiếp từ nhà máy sản xuất, pha chế xăng dầu (hoặc từ doanh nghiệp được giao quyền bao tiêu toàn bộ sản phẩm xăng dầu của nhà máy trong trường hợp nhà máy sản xuất không trực tiếp bán xăng dầu thành phẩm) hoặc nhập khẩu xăng dầu để cung ứng xăng dầu cho hệ thống của mình, bán cho thương nhân kinh doanh xăng dầu khác và xuất khẩu xăng dầu.
Doanh nghiệp được giao quyền bao tiêu toàn bộ sản phẩm xăng dầu của nhà máy lọc dầu được quyền xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu thành phẩm để bảo đảm cân đối nguồn xăng dầu cung cấp cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu theo hướng dẫn của Bộ Công Thương.
Thương nhân đầu mối sản xuất xăng dầu là thương nhân thực hiện quá trình công nghệ chưng cất, chế biến dầu thô, sản phẩm xăng dầu, bán thành phẩm xăng dầu, chất thải và các nguyên vật liệu khác thành các sản phẩm xăng dầu.
2. Thương nhân phân phối xăng dầu là thương nhân mua xăng dầu của thương nhân đầu mối, ngoài việc tự tiêu thụ xăng dầu tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu của mình còn phải tổ chức một hệ thống đại lý trực thuộc hoặc thông qua các thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu để bán lẻ xăng dầu.
3. Tổng đại lý kinh doanh xăng dầu là thương nhân làm đại lý kinh doanh xăng dầu, ngoài việc tự tiêu thụ xăng dầu tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu của mình còn phải tổ chức một hệ thống đại lý trực thuộc để bán xăng dầu cho bên giao đại lý là thương nhân đầu mối để hưởng thù lao.
4. Đại lý bán lẻ xăng dầu là thương nhân làm đại lý để thực hiện việc bán lẻ xăng dầu tại cửa hàng bán lẻ xăng dầu của mình cho bên giao đại lý là thương nhân đầu mối hoặc thương nhân phân phối xăng dầu hoặc tổng đại lý kinh doanh xăng dầu để hưởng thù lao.
5. Thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu là thương nhân kinh doanh bán lẻ xăng dầu theo phương thức nhượng quyền thương mại từ thương nhân đầu mối hoặc thương nhân phân phối xăng dầu.
Về cơ bản, mức độ tự do hoạt động tuân theo thứ tự sau: Thương nhân đầu mối > Thương nhân phân phối xăng dầu > Tổng đại lý kinh doanh xăng dầu > Đại lý bán lẻ xăng dầu > Thương nhân nhượng quyền bán lẻ xăng dầu. Loại thương nhân có mức độ tự do hoạt động cao hơn sẽ phải tuân thủ các điều kiện khắt khe hơn và phải thực hiện các thủ tục pháp lý phức tạp hơn đối với loại thương nhân có mức độ tư do hoạt động thấp hơn.
4. Điều kiện và giấy phép cần thiết để kinh doanh và sản xuất xăng dầu
Bảng dưới đây sẽ giúp Khách Hàng hiểu rõ những điều kiện, giấy phép cần thiết đối với từng loại thương nhân có hoạt động kinh doanh và sản xuất xăng dầu.
| Thương nhân đầu mối | Thương nhân phân phối xăng dầu | Tổng đại lý kinh doanh xăng dầu | Đại lý bán lẻ xăng dầu | Thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu | |
| Loại Giấy phép cần thiết | Giấy xác nhận đủ điều kiện làm thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu
|
Giấy xác nhận đủ điều kiện làm thương nhân phân phối xăng dầu | Giấy xác nhận đủ điều kiện làm tổng đại lý kinh doanh xăng dầu | Giấy xác nhận đủ điều kiện làm đại lý bán lẻ xăng dầu (trong trường hợp có nhiều hơn một (01) cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc sở hữu của doanh nghiệp hoặc thuê) | Không |
| Điều kiện hoạt động và được cấp phép | 1. Doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật.
2. Có cầu cảng chuyên dụng nằm trong hệ thống cảng quốc tế của Việt Nam, bảo đảm tiếp nhận được tàu chở xăng dầu hoặc phương tiện vận tải xăng dầu khác có trọng tải tối thiểu bảy nghìn tấn (7.000 tấn), thuộc sở hữu doanh nghiệp hoặc đồng sở hữu hoặc thuê sử dụng từ năm (05) năm trở lên.
3. Có kho tiếp nhận xăng dầu nhập khẩu dung tích tối thiểu mười lăm nghìn mét khối (15.000 m3) để trực tiếp nhận xăng dầu từ tàu chở xăng dầu và phương tiện vận tải xăng dầu chuyên dụng khác, thuộc sở hữu của doanh nghiệp hoặc thuê sử dụng của thương nhân kinh doanh xăng dầu từ năm (05) năm trở lên.
4. Có phương tiện vận tải xăng dầu nội địa thuộc sở hữu của doanh nghiệp hoặc thuê sử dụng của thương nhân kinh doanh xăng dầu từ năm (05) năm trở lên.
5. Có hệ thống phân phối xăng dầu: tối thiểu mười (10) cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc sở hữu hoặc thuê với thời hạn thuê từ năm (05) năm trở lên, trong đó có ít nhất năm (05) cửa hàng thuộc sở hữu của doanh nghiệp; tối thiểu bốn mươi (40) tổng đại lý kinh doanh xăng dầu hoặc đại lý bán lẻ xăng dầu hoặc thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu thuộc hệ thống phân phối của thương nhân.
6. Thương nhân đầu mối kinh doanh nhiên liệu hàng không không bắt buộc phải có hệ thống phân phối quy định tại khoản 5 nêu trên nhưng phải đáp ứng thêm điều kiện sau:
– Có phương tiện vận tải, xe tra nạp nhiên liệu hàng không phù hợp với quy định, tiêu chuẩn mặt hàng nhiên liệu hàng không thuộc sở hữu hoặc thuê với thời hạn thuê từ năm (05) năm trở lên.
– Có kho tiếp nhận tại sân bay với các trang thiết bị, cơ sở vật chất đáp ứng các tiêu chuẩn của mặt hàng nhiên liệu hàng không thuộc sở hữu hoặc thuê với thời hạn thuê từ năm (05) năm trở lên.
– Có phòng thử nghiệm đủ năng lực thuộc sở hữu hoặc thuê để kiểm tra chất lượng mặt hàng nhiên liệu hàng không theo tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn quốc tế theo quy định hiện hành. |
1. Doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật, trong Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh xăng dầu.
2. Có kho, bể dung tích tối thiểu hai nghìn mét khối (2.000 m3), thuộc sở hữu của doanh nghiệp hoặc thuê sử dụng của thương nhân kinh doanh xăng dầu từ năm (05) năm trở lên.
3. Có phương tiện vận tải xăng dầu thuộc sở hữu của doanh nghiệp hoặc thuê sử dụng của thương nhân kinh doanh xăng dầu từ năm (05) năm trở lên.
4. Có phòng thử nghiệm thuộc sở hữu doanh nghiệp hoặc đồng sở hữu hoặc có hợp đồng dịch vụ thuê cơ quan nhà nước có phòng thử nghiệm đủ năng lực kiểm tra, thử nghiệm các chỉ tiêu chất lượng xăng dầu phù hợp quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn công bố áp dụng.
5. Có hệ thống phân phối xăng dầu trên địa bàn từ hai (02) tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trở lên, bao gồm tối thiểu năm (05) cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc sở hữu hoặc thuê với thời hạn thuê từ năm (05) năm trở lên, trong đó có ít nhất ba (03) cửa hàng thuộc sở hữu; tối thiểu mười (10) cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc các đại lý hoặc thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu được cấp Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu theo quy định pháp luật.
6. Cán bộ quản lý, nhân viên trực tiếp kinh doanh phải được đào tạo, huấn luyện và có chứng chỉ đào tạo, huấn luyện nghiệp vụ về phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật hiện hành. |
1. Doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật, trong Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh xăng dầu.
2. Có kho, bể chứa xăng dầu dung tích tối thiểu hai nghìn mét khối (2.000 m3), thuộc sở hữu của doanh nghiệp hoặc thuê sử dụng của thương nhân kinh doanh xăng dầu từ năm (05) năm trở lên.
3. Có phương tiện vận tải xăng dầu thuộc sở hữu của doanh nghiệp hoặc thuê sử dụng của thương nhân kinh doanh xăng dầu từ năm (05) năm trở lên.
4. Có hệ thống phân phối xăng dầu: tối thiểu năm (05) cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc sở hữu hoặc thuê với thời hạn thuê từ năm (05) năm trở lên, trong đó có ít nhất ba (03) cửa hàng thuộc sở hữu; tối thiểu mười (10) cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc các đại lý được cấp Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu theo quy định pháp luật.
Hệ thống phân phối của tổng đại lý phải nằm trong hệ thống phân phối của một thương nhân đầu mối và chịu sự kiểm soát của thương nhân đó.
5. Cán bộ quản lý, nhân viên trực tiếp kinh doanh phải được đào tạo, huấn luyện và có chứng chỉ đào tạo, huấn luyện nghiệp vụ về phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật hiện hành. |
1. Doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật, trong Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh xăng dầu.
2. Có cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc sở hữu hoặc thuê với thời hạn thuê từ năm (05) năm trở lên được cấp Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu theo quy định pháp luật.
3. Cán bộ quản lý, nhân viên trực tiếp kinh doanh phải được đào tạo, huấn luyện và có chứng chỉ đào tạo, huấn luyện nghiệp vụ về phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật hiện hành. |
1. Doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật, trong Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh xăng dầu.
2. Có cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc sở hữu hoặc thuê với thời hạn thuê từ năm (05) năm trở lên được cấp Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu theo quy định pháp luật.
3. Cán bộ quản lý, nhân viên trực tiếp kinh doanh phải được đào tạo, huấn luyện và có chứng chỉ đào tạo, huấn luyện nghiệp vụ về phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật hiện hành. |
| Cơ sở pháp lý | Điều 7 Nghị định 83/2014/NĐ-CP;
Khoản 1 Điều 1 Nghị định 08/2018/NĐ-CP; Khoản 5, 6 Điều 1 Nghị định 95/2021/NĐ-CP. |
Điều 13 Nghị định 83/2014/NĐ-CP;
Khoản 10 Điều 1 Nghị định 95/2021/NĐ-CP.
|
Điều 16 Nghị định 83/2014/NĐ-CP;
Khoản 13 Điều 1 Nghị định 95/2021/NĐ-CP.
|
Điều 19 Nghị định 83/2014/NĐ-CP;
Khoản 15, 16 Điều 1 Nghị định 95/2021/NĐ-CP.
|
Điều 22 Nghị định 83/2014/NĐ-CP;
Khoản 17 Điều 1 Nghị định 95/2021/NĐ-CP. |
Đối với mỗi cửa hàng mong muốn bán lẻ xăng dầu, thì phải xin cấp phép Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu và phải đáp ứng các điều kiện sau4:
- Thuộc sở hữu hoặc thuê với thời hạn thuê từ năm (05) năm trở lên của thương nhân là đại lý bán lẻ xăng dầu hoặc tổng đại lý kinh doanh xăng dầu hoặc thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu hoặc thương nhân phân phối xăng dầu hoặc thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu hoặc thương nhân đầu mối sản xuất xăng dầu có hệ thống phân phối theo quy định pháp luật (thương nhân đề nghị cấp phải đứng tên tại Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu). Trường hợp đi thuê cửa hàng bán lẻ xăng dầu, thương nhân đi thuê phải đứng tên tại Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu.
- Được thiết kế, xây dựng và có trang thiết bị theo đúng quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về yêu cầu thiết kế cửa hàng xăng dầu, bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy, bảo vệ môi trường của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.
- Cán bộ quản lý, nhân viên trực tiếp kinh doanh phải được đào tạo, huấn luyện và có chứng chỉ đào tạo, huấn luyện nghiệp vụ về phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật hiện hành.
Tham khảo bài viết: Những quy định mới về kinh doanh xăng, dầu trong Nghị định 95/2021/NĐ-CP
Bài viết trên chỉ cung cấp cho Khách Hàng cái nhìn ban đầu về các điều kiện và giấy phép cần thiết về việc kinh doanh và sản xuất xăng dầu. Tùy thuộc vào hoạt động thực tế mà có thể sẽ bị các quy định pháp luật khác áp dụng. Tốt nhất Quý Khách Hàng nên sử dụng các dịch vụ tư vấn của Apolat Legal để có sự chuẩn bị pháp lý tốt nhất.
Tham khảo:
1 Khoản 2 Điều 1 Nghị định 95/2021/NĐ-CP
2 Điều 4 Nghị định 83/2014/NĐ-CP; Khoản 4 Điều 1 Nghị định 95/2021/NĐ-CP
3 Khoản 11 – 15 Điều 3 Nghị định 83/2014/NĐ-CP; Khoản 2 Điều 1 Nghị định 95/2021/NĐ-CP
4 Điều 24 Nghị định 83/2014/NĐ-CP; Khoản 18 Điều 1 Nghị định 95/2021/NĐ-CP
Khuyến cáo:
Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp các thông tin chung và không nhằm cung cấp bất kỳ ý kiến tư vấn pháp lý cho bất kỳ trường hợp cụ thể nào. Các quy định pháp luật được dẫn chiếu trong nội dung bài viết có hiệu lực vào thời điểm đăng tải bài viết nhưng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đọc. Do đó, chúng tôi khuyến nghị bạn luôn tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi áp dụng.
Các vấn đề liên quan đến nội dung hoặc quyền sở hữu trí tuệ của bài viết, vui lòng gửi email đến cs@apolatlegal.vn.
Apolat Legal là một công ty luật tại Việt Nam có kinh nghiệm và năng lực cung cấp các dịch vụ tư vấn liên quan đến Doanh Nghiệp Và Đầu Tư. Vui lòng tham khảo về dịch vụ của chúng tôi Doanh Nghiệp Và Đầu Tư và liên hệ với đội ngũ luật sư tại Việt Nam của chúng tôi thông qua email info@apolatlegal.com.
