Hậu quả đối với doanh nghiệp không tuân thủ nghĩa vụ nộp báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư

Theo pháp luật hiện hành, nộp báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư là nghĩa vụ bắt buộc của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (“Doanh nghiệp FDI”). Thực tế cho thấy nhiều doanh nghiệp không tuân thủ nghĩa vụ này vì nhiều lý do khác nhau như không nắm rõ quy định pháp luật hoặc cho rằng cơ quan nhà nước không kiểm tra. Điều này dẫn đến việc các doanh nghiệp này phải nhận “trái đắng” khi vừa không thể thực hiện điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, điều chỉnh dự án đầu tư vừa bị xử phạt hành chính.

1. Nghĩa vụ nộp báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư

Theo Điều 100.11 Nghị định 29/2021/NĐ-CP, nhà đầu tư cần nộp báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư trực tiếp đến Sở Kế hoạch và Đầu tư nơi doanh nghiệp có trụ sở chính theo thời hạn như sau:

• Nộp báo cáo 6 tháng trước ngày 10 tháng 07 của năm báo cáo.

• Nộp báo cáo hàng năm trước ngày 10 tháng 02 năm sau.

Kể từ ngày 01/09/2023, Báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư phải được lập theo Mẫu số 13 và Mẫu số 17 ban hành kèm theo Thông tư 05/2023/TT-BKHĐT, thay vì Mẫu số 12 và Mẫu số 14 ban hành kèm theo Thông tư 22/2015/TT-BKHĐT như trước đây.

2. Hậu quả đối với doanh nghiệp không tuân thủ nghĩa vụ nộp báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư

2.1 Doanh nghiệp gặp khó khăn khi thực hiện điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, điều chỉnh dự án đầu tư

Mặc dù pháp luật hiện hành không có quy định cụ thể về việc doanh nghiệp không nộp báo cáo đầu tư thì không được thực hiện điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, điều chỉnh dự án đầu tư, nhưng tại một số địa phương, trước khi thực hiện các thủ tục này, Sở Kế hoạch và Đầu tư yêu cầu doanh nghiệp phải hoàn thành nghĩa vụ báo cáo và nghĩa vụ nộp phạt do không nộp và/hoặc nộp chậm báo cáo.

Trên thực tế, có trường hợp công ty TNHH X có trụ sở chính tại thành phố Y gặp khó khăn khi thực hiện thủ tục điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư do có hành vi không nộp và chậm nộp báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư. Cụ thể, Sở đã ra Thông báo về việc hồ sơ chưa hợp lệ do công ty X không tuân thủ nghĩa vụ báo cáo nêu trên và yêu cầu công ty X liên hệ với cơ quan có thẩm quyền để nộp phạt vi phạm hành chính trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày ban hành Thông báo. Theo đó, công ty này cần nộp hồ sơ bổ sung bao gồm các tài liệu sau đây: Biên bản vi phạm hành chính (bản công chứng), Quyết định xử phạt vi phạm hành chính (bản công chứng) và Biên lai nộp phạt (Bản sao công ty). Tuy nhiên, việc thực hiện thủ tục nộp phạt gói gọn trong thời hạn 30 ngày là bất khả thi vì các lý do sau đây:

• Pháp luật hiện hành chưa có quy định về trình tự, thủ tục giải quyết khi doanh nghiệp trực tiếp liên hệ với cơ quan có thẩm quyền để giải quyết về hành vi vi phạm hành chính. Trong khi đó, Thanh tra Sở thường rơi vào tình trạng quá tải hồ sơ nên không thể giải quyết yêu cầu liên quan đến xử phạt vi phạm hành chính một cách nhanh chóng. Theo kinh nghiệm thực tế của Apolat Legal, việc giải quyết về vi phạm hành chính trong trường hợp này thường diễn ra trong khoảng 01 – 02 tháng, kể từ ngày doanh nghiệp nộp Văn bản giải trình, với quy trình như sau:

Bước 1: Doanh nghiệp nộp Văn bản giải trình về lý do không nộp và/hoặc chậm nộp báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư tại Văn thư Sở.

Ở giai đoạn này, nếu doanh nghiệp chưa nộp báo cáo thì cần nộp bổ sung báo cáo đến Sở để khắc phục hậu quả một cách chủ động. Đây sẽ là tình tiết giảm nhẹ khi Thanh tra Sở quyết định mức phạt vi phạm hành chính.

Bước 2: Văn thư Sở chuyển Văn bản giải trình đến Thanh tra Sở.

Bước 3: Thanh tra kiểm tra, xem xét Văn bản giải trình và yêu cầu bổ sung tài liệu (nếu cần thiết).

Bước 4: Doanh nghiệp làm việc với Thanh tra Sở để lập Biên bản vi phạm hành chính và ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Bước 5: Doanh nghiệp nộp phạt vi phạm hành chính và nộp bản sao biên lai nộp phạt cho Thanh tra Sở.

Cần lưu ý, mặc dù Điều 12.2 Nghị định 118/2021/NĐ-CP quy định thời hạn lập biên bản vi phạm hành chính là 02 ngày làm việc, kể từ khi phát hiện vi phạm hành chính. Tuy nhiên, quy định này khó có thể áp dụng trong trường hợp này vì không có căn cứ pháp lý cụ thể để yêu cầu Thanh tra Sở thực hiện theo thời hạn này và việc phối hợp giữa các phòng ban không thể thực hiện trong thời gian ngắn như thời hạn luật định.

• Phần lớn doanh nghiệp chưa nắm rõ thủ tục giải quyết về vi phạm hành chính của Thanh tra Sở

Hiện nay, thủ tục giải quyết về vi phạm hành chính của Thanh tra Sở chưa có quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật nên rất khó để doanh nghiệp nắm rõ thủ tục này. Điều này dẫn đến việc các doanh nghiệp lúng túng khi thực hiện các hoạt động cần thiết để hoàn thành việc nộp phạt vi phạm hành chính. Do đó, việc hoàn thành thủ tục này trong thời hạn 30 ngày theo yêu cầu của Sở là rất khó, trừ khi doanh nghiệp đã gặp trường hợp này trước đây và đã nắm rõ quy trình thực hiện.

Như vậy, doanh nghiệp không thể nộp hồ sơ bổ sung trong thời hạn Sở yêu cầu và phải nộp lại hồ sơ mới. Điều này vừa gây lãng phí thời gian vừa ảnh hưởng đến các kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp khi có dự định tăng/giảm vốn. Vậy nên, để tránh trường hợp gặp khó khăn khi thực hiện điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, điều chỉnh dự án đầu tư, doanh nghiệp nên tuân thủ các nghĩa vụ báo cáo về đầu tư.

2.2 Xử phạt vi phạm hành chính trong trường hợp không tuân thủ nghĩa vụ nộp báo cáo

Đối với hành vi chậm nộp/ không nộp báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư, căn cứ theo Điều 15.1 và Điều 4.2 Nghị định 122/2021/NĐ-CP, doanh nghiệp có thể bị phạt từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.

Chia sẻ: