Điều kiện kinh doanh đại lý bảo hiểm cho nhà đầu tư nước ngoài

1. Hoạt động kinh doanh bảo hiểm 

Hoạt động kinh doanh đại lý bảo hiểm là một trong số hoạt động kinh doanh bảo hiểm theo Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022. Theo đó hoạt động đại lý bảo hiểm là một hoặc một số hoạt động theo ủy quyền của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô, bao gồm: tư vấn sản phẩm bảo hiểm; giới thiệu sản phẩm bảo hiểm; chào bán sản phẩm bảo hiểm; thu xếp việc giao kết việc giao kết hợp đồng bảo hiểm; thu phí bảo hiểm, thu thập hồ sơ để phục vụ việc giải quyết bồi thường, trả tiền bảo hiểm.  

Như vậy, xét về khái niệm bảo hiểm, có thể rút ra một số đặc trưng như sau: 

• Phạm vi hoạt động: hoạt động theo phạm vi ủy quyền của doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm; 
• Chủ thể là bên ủy quyền trong hợp đồng đại lý bảo hiểm: Một trong hai bên trong hợp đồng đại lý bảo hiểm phải có chức năng kinh doanh bảo hiểm, bao gồm: 

1. • Doanh nghiệp bảo hiểm; 

1. • Chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài; 

1. • Tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô; 

• Một số công việc đại lý bảo hiểm có thể thực hiện khi kinh doanh đại lý bảo hiểm: 

1. • Tư vấn sản phẩm bảo hiểm; 

1. • Giới thiệu sản phẩm bảo hiểm; 

1. • Chào bán sản phẩm bảo hiểm; 

1. • Thu xếp việc giao kết hợp đồng bảo hiểm; 

1. • Thu phí bảo hiểm; 

1. • Thu thập hồ sơ để phục vụ việc giải quyết bồi thường, trả tiền bảo hiểm; 

2. Các loại hình bảo hiểm 

Hiện nay có 3 loại hình bảo hiểm, được quy định tại Điều 7.1 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 với các loại nghiệp vụ bảo hiểm tương ứng được quy định tại Điều 3, Điều 4, Điều 5 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, cụ thể: 

• Bảo hiểm nhân thọ 
• Bảo hiểm sức khỏe; 
• Bảo hiểm phi nhân thọ. 

3. Điều kiện tiếp cận thị trường cho nhà đầu tư nước ngoài 

Đại lý bảo hiểm là ngành nghề đã cam kết, cụ thể Biểu Cam kết WTO về dịch vụ, Hiệp định đầu tư VJEPA, Hiệp định đầu tư VKFTA và Hiệp định thương mại xuyên Thái Bình Dương CPTPP hiện nay đều không còn hạn chế việc tiếp cận thị trường của các nhà đầu tư đối với Ngành bảo hiểm và các dịch vụ liên quan đến bảo hiểm, trong đó có trung gian bảo hiểm (môi giới bảo hiểm, đại lý bảo hiểm). Như vậy, nhà đầu tư nước ngoài không bị hạn chế tiếp cận thị trường đối với dịch vụ đại lý bảo hiểm.    

4. Điều kiện kinh doanh đại lý bảo hiểm 

Đại lý bảo hiểm là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo Danh mục Ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại Phụ lục IV Luật Đầu tư 2023. Hoạt động đại lý bảo hiểm khi không đáp ứng các điều kiện luật định là hành vi bị nghiêm cấm. Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, điều kiện kinh doanh đại lý bảo hiểm được chia làm hai nhóm (i) Điều kiện đối với nhà đầu tư cá nhân và (ii) Điều kiện đối với nhà đầu tư tổ chức.  

4.1 Điều kiện đối với nhà đầu tư cá nhân 

Cá nhân hoạt động đại lý bảo hiểm phải đáp ứng đủ các điều kiện: 

• Thứ nhất, là công dân Việt Nam thường trú tại Việt Nam; 
• Thứ hai, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; 
• Thứ ba, có chứng chỉ đại lý bảo hiểm; 

4.2 Điều kiện đối với nhà đầu tư tổ chức 

Tổ chức hoạt động đại lý bảo hiểm phải đáp ứng đủ các điều kiện

• Thứ nhất, được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam; 
• Thứ hai, đã đăng ký ngành, nghề kinh doanh hoạt động đại lý bảo hiểm theo quy định của Luật Doanh nghiệp. Đối với các tổ chức hoạt động trong ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thì giấy phép, giấy chứng nhận, chứng chỉ hoặc văn bản xác nhận, chấp thuận khác (nếu có) của cơ quan có thẩm quyền có nội dung hoạt động đại lý bảo hiểm. 
• Thứ ba, có nhân viên trực tiếp thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm đáp ứng các điều kiện sau:  

1. • Là công dân Việt Nam thường trú tại Việt Nam; 

• • Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; 

1. • Có chứng chỉ đại lý bảo hiểm; 

• Thứ tư, đáp ứng các điều kiện về nhân sự và điều kiện khác theo quy định của Chính phủ, cụ thể: 

1. • Phải có tối thiểu 3 nhân viên trực tiếp thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm; 

1. • Có quy trình giám sát việc tuân thủ nguyên tắc hoạt động đại lý bảo hiểm theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm đối với các nhân viên trong tổ chức thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm. 

Lưu ý:  

Tổ chức hoạt động đại lý bảo hiểm phải duy trì và tuân thủ các điều kiện hoạt động đại lý bảo hiểm trong suốt quá trình hoạt động. Trường hợp không đáp ứng một trong các điều kiện thì tổ chức đó không được thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm cho đến khi đáp ứng đủ điều kiện theo quy định và phải thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày không đáp ứng đủ điều kiện hoạt động đại lý bảo hiểm.  

Sau 6 tháng kể từ ngày thông báo mà tổ chức đó vẫn không đáp ứng đủ điều kiện hoạt động đại lý bảo hiểm theo quy định thì doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô phải chấm dứt hợp đồng đại lý bảo hiểm. 

4.3 Nguyên tắc hoạt động đại lý bảo hiểm 

• Cá nhân không được đồng thời làm đại lý bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài khác hoạt động trong cùng loại hình bảo hiểm với doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài mà cá nhân đó đang làm đại lý. Cá nhân đang làm đại lý bảo hiểm cho một tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô không được đồng thời làm đại lý bảo hiểm cho tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô khác.  
• Tổ chức không được đồng thời làm đại lý bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô khác nếu không được chấp thuận bằng văn bản của doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô mà tổ chức đó đang làm đại lý.  
• Cá nhân hoạt động đại lý bảo hiểm, nhân viên trong tổ chức hoạt động đại lý bảo hiểm chỉ được thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm đối với những sản phẩm bảo hiểm đã được đào tạo. 
• Thông tin của cá nhân hoạt động đại lý bảo hiểm và nhân viên trong tổ chức hoạt động đại lý bảo hiểm trực tiếp thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm phải được đăng ký và cập nhật tại cơ sở dữ liệu về hoạt động kinh doanh bảo hiểm 
•  Cá nhân đã được cấp chứng chỉ đại lý bảo hiểm nhưng không hoạt động đại lý bảo hiểm trong thời hạn 03 năm liên tục phải thực hiện thi lấy chứng chỉ đại lý bảo hiểm mới trước khi hoạt động đại lý. 

Tóm lại, nhà đầu tư nước ngoài (cá nhân và tổ chức) được tiếp cận thị trường Việt Nam đối với dịch vụ đại lý bảo hiểm mà không có bất kỳ hạn chế nào, khi gia nhập thị trường Việt Nam. Đồng thời, nhà đầu tư nước ngoài phải đáp ứng đủ các điều kiện để hoạt động dịch vụ đại lý bảo hiểm theo Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 và các văn bản hướng dẫn theo pháp luật Việt Nam trước khi thực tế hoạt động kinh doanh.  

Chia sẻ: