Chuyển nhượng cổ phần khi chưa góp đủ vốn

Trong M&A, giao dịch chuyển nhượng cổ phần được các bên thực hiện rất phổ biến vì có nhiều ưu điểm hơn so với giao dịch chuyển nhượng tài sản. Trước khi bắt đầu thực hiện giao dịch, Bên Mua sẽ thẩm định kỹ lưỡng Cổ Phần Chuyển Nhượng, bao gồm quyền sở hữu của Bên Bán và các hạn chế chuyển nhượng. Một trong những yếu tố quan trọng để xem xét quyền sở hữu là Bên Bán đã thanh toán đầy đủ tiền mua Cổ Phần Chuyển Nhượng cho Công Ty tại thời điểm thành lập chưa, hay nói cách khác là đã thực hiện góp đầy đủ vốn chưa. 

Theo quy định tại Điều 113 của Luật Doanh Nghiệp 2020, các cổ đông phải thanh toán đủ số cổ phần đã đăng ký mua trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, trừ trường hợp Điều lệ công ty hoặc hợp đồng đăng ký mua cổ phần quy định một thời hạn khác ngắn hơn. Hết thời hạn này, cổ đông chưa thanh số cổ phần đã đăng ký mua đương nhiên không còn là cổ đông của công ty và không được chuyển nhượng quyền mua cổ phần đó cho người khác; Cổ đông chỉ thanh toán một phần số cổ phần đã đăng ký mua có quyền biểu quyết, nhận lợi tức và các quyền khác tương ứng với số cổ phần đã thanh toán, không được chuyển nhượng quyền mua số cổ phần chưa thanh toán cho người khác. Do đó, đối với cổ phần chưa được thanh toán đầy đủ, cổ đông không được chuyển nhượng cho người khác. 

Căn cứ vào Điều 408 của Bộ Luật Dân Sự 2015, Hợp đồng chuyển nhượng cổ phần sẽ bị vô hiệu nếu toàn bộ Cổ Phần Chuyển Nhượng chưa được thanh toán đầy đủ cho Công ty; trường hợp Cổ Phần Chuyển Nhượng có cổ phần được thanh toán đầy đủ thì chỉ bị vô hiệu một phần tương ứng với Cổ Phần Chuyển Nhượng chưa được thanh toán đầy đủ, phần còn lại vẫn có hiệu lực ràng buộc các bên.  

Trường hợp một trong các bên khởi kiện yêu cầu tuyên Hợp đồng chuyển nhượng cổ phần vô hiệu, Toà án/Trọng tài sẽ xử xử lý theo Điều 131 của Bộ Luật Dân Sự 2015 như sau: 

– Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.

– Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Trường hợp không thể hoàn trả được bằng hiện vật thì trị giá thành tiền để hoàn trả.

– Bên ngay tình trong việc thu hoa lợi, lợi tức không phải hoàn trả lại hoa lợi, lợi tức đó.

– Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường.

– Việc giải quyết hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu liên quan đến quyền nhân thân do Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định.

Tuy nhiên, nhiều trường hợp các bên tham giao dịch M&A biết rõ Cổ Phần Chuyển Nhượng không được thanh toán đầy đủ nhưng vẫn mong muốn thực hiện Hợp đồng chuyển nhượng cổ phần, khi đó: 

– Công Ty có nghĩa vụ đăng ký điều chỉnh giảm vốn điều lệ bằng mệnh giá số cổ phần đã được thanh toán đủ trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày đến hạn thanh toán số cổ phần đăng ký mua. Trường hợp không thực hiện giảm vốn điều lệ trong thời hạn này, Công Ty sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng theo quy định tại Điều 46 của Nghị Định 122/2021/NĐ-CP.

– Bên Bán và Bên Mua liên đới chịu trách nhiệm với tư cách là Cổ đông chưa thanh toán hoặc chưa thanh toán đủ số cổ phần đã đăng ký mua, phải chịu trách nhiệm tương ứng với tổng mệnh giá cổ phần đã đăng ký mua đối với các nghĩa vụ tài chính của công ty phát sinh trong thời hạn trước ngày công ty đăng ký điều chỉnh vốn điều lệ. 

– Thành viên Hội đồng quản trị, người đại diện theo pháp luật phải chịu trách nhiệm liên đới về các thiệt hại phát sinh do không thực hiện hoặc thực hiện không đúng việc (i) giám sát, đôn đốc cổ đông thanh toán đủ và đúng hạn các cổ phần đã đăng ký mua; (ii) giảm vốn điều lệ trong thời hạn luật định.

Chia sẻ: