Hóa chất là một trong những sản phẩm, nguyên liệu được các Nhà máy, xí nghiệp thường xuyên sử dụng để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên đây là loại hàng hóa kinh doanh có điều kiện vì có ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường. Nhiều doanh nghiệp đang kinh doanh hoặc chuẩn bị kinh doanh cũng chưa hiểu rõ và chưa thật sự tuân thủ các điều kiện cũng như quy định pháp luật. Chính điều đó đã làm cho nhiều doanh nghiệp bị xử phạt vi phạm hành chính, cũng như lúng túng trong quá trình kinh doanh.
Bài viết này, Apolat Legal sẽ giúp cho Doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh hóa chất hiểu rõ hơn về các quy định pháp luật và những lưu ý trong quá trình kinh doanh hóa chất.
Theo quy định tại Nghị định 113/2017/NĐ-CP Hướng dẫn Luật Hóa chất, Hóa chất được phân làm các nhóm hóa chất như sau:
- Nhóm Hóa chất sản xuất, kinh doanh không có điều kiện;
- Nhóm Hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện;
- Nhóm Hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp;
- Nhóm Hóa chất nguy hiểm phải xây dựng kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất;
- Nhóm Hóa chất phải khai báo;
- Nhóm Hóa chất cấm.
Do đó, trước khi kinh doanh, Doanh nghiệp cần xác định hóa chất doanh nghiệp dự kiến kinh doanh thuộc nhóm hóa chất nào để xác định điều kiện cũng như các giấy phép cần phải xin cấp phép trước khi kinh doanh bằng việc tra cứu hóa chất theo danh mục được phân loại theo Phụ Lục đính kèm Nghị định 113/2017/NĐ-CP.
Ngoài ra, doanh nghiệp cần tuân thủ các yêu cầu chung để đảm bảo an toàn trong quá trình sản xuất và kinh doanh hóa chất như sau:
1. Yêu cầu đối với nhà xưởng, kho chứa
(i) Nhà xưởng phải đạt yêu cầu theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, phù hợp với tính chất, quy mô và công nghệ sản xuất, lưu trữ hóa chất.
(ii) Nhà xưởng, kho chứa phải có lối, cửa thoát hiểm. Lối thoát hiểm phải được chỉ dẫn rõ ràng bằng bảng hiệu, đèn báo và được thiết kế thuận lợi cho việc thoát hiểm, cứu hộ, cứu nạn trong trường hợp khẩn cấp.
(iii) Hệ thống thông gió của nhà xưởng, kho chứa phải đáp ứng các quy chuẩn, tiêu chuẩn về hệ thống thông gió.
(iv) Hệ thống chiếu sáng đảm bảo theo quy định để đáp ứng yêu cầu sản xuất, lưu trữ hóa chất. Thiết bị điện trong nhà xưởng, kho chứa có hóa chất dễ cháy, nổ phải đáp ứng các tiêu chuẩn về phòng, chống cháy, nổ.
(v) Sàn nhà xưởng, kho chứa hóa chất phải chịu được hóa chất, tải trọng, không gây trơn trượt, có rãnh thu gom và thoát nước tốt.
(vi) Nhà xưởng, kho chứa hóa chất phải có bảng nội quy về an toàn hóa chất, có biển báo nguy hiểm phù hợp với mức độ nguy hiểm của hóa chất, treo ở nơi dễ thấy. Các biển báo thể hiện các đặc tính nguy hiểm của hóa chất phải có các thông tin: Mã nhận dạng hóa chất; hình đồ cảnh báo, từ cảnh báo, cảnh báo nguy cơ. Trường hợp hóa chất có nhiều đặc tính nguy hiểm khác nhau thì hình đồ cảnh báo phải thể hiện đầy đủ các đặc tính nguy hiểm đó. Tại khu vực sản xuất có hóa chất nguy hiểm phải có bảng hướng dẫn cụ thể về quy trình thao tác an toàn ở vị trí dễ đọc, dễ thấy.
(vii) Nhà xưởng, kho chứa phải có hệ thống thu lôi chống sét hoặc nằm trong khu vực được chống sét an toàn và được định kỳ kiểm tra theo các quy định hiện hành.
(viii) Đối với bồn chứa ngoài trời phải xây đê bao hoặc các biện pháp kỹ thuật khác để đảm bảo hóa chất không thoát ra môi trường khi xảy ra sự cố hóa chất và có biện pháp phòng chống cháy nổ, chống sét.
(ix) Nhà xưởng, kho chứa phải đáp ứng đủ các điều kiện về phòng, chống cháy nổ, bảo vệ môi trường, an toàn và vệ sinh lao động theo quy định của pháp luật có liên quan.
2. Yêu cầu đối với công nghệ, thiết bị, dụng cụ, bao bì
(i) Công nghệ sản xuất hóa chất được lựa chọn đảm bảo giảm thiểu nguy cơ gây sự cố hóa chất, ô nhiễm môi trường, đảm bảo an toàn phòng, chống cháy nổ.
(ii) Thiết bị kỹ thuật phải đạt yêu cầu chung về an toàn theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, phù hợp với chủng loại hóa chất và quy trình công nghệ, đáp ứng được công suất sản xuất, quy mô kinh doanh. Máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động và thiết bị đo lường thử nghiệm phải được kiểm định, hiệu chuẩn, hiệu chỉnh, bảo dưỡng theo quy định hiện hành về kiểm định máy móc, thiết bị.
(iii) Vật chứa, bao bì phải đảm bảo kín, chắc chắn, có độ bền chịu được tác động của hóa chất, thời tiết và các tác động thông thường khi bốc, xếp vận chuyển. Bao bì đã qua sử dụng phải bảo quản riêng. Trước khi nạp hóa chất, cơ sở thực hiện nạp phải kiểm tra bao bì, vật chứa hóa chất, làm sạch bao bì đã qua sử dụng để loại trừ khả năng phản ứng, cháy nổ khi nạp hóa chất. Các vật chứa, bao bì đã qua sử dụng nhưng không sử dụng lại phải được thu gom, xử lý theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường;
(iv) Vật chứa, bao bì chứa đựng hóa chất phải có nhãn ghi đầy đủ các nội dung theo quy định về ghi nhãn hóa chất. Nhãn của hóa chất phải đảm bảo rõ, dễ đọc và có độ bền chịu được tác động của hóa chất, thời tiết và các tác động thông thường khi bốc, xếp vận chuyển.
3. Yêu cầu đối với bảo quản, vận chuyển hóa chất
(i) Các hóa chất nguy hiểm phải được phân khu, sắp xếp theo tính chất của từng loại hóa chất. Không được bảo quản chung các hóa chất có khả năng phản ứng với nhau hoặc có yêu cầu về an toàn hóa chất, phòng, chống cháy nổ khác nhau trong cùng một khu vực.
(ii) Hóa chất trong kho phải được bảo quản theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hiện hành, đảm bảo yêu cầu an toàn, thuận lợi cho công tác ứng phó sự cố hóa chất.
(iii) Quá trình vận chuyển hóa chất phải thực hiện theo quy định về vận chuyển hàng nguy hiểm.
4. Yêu cầu về chuyên môn trong sản xuất, kinh doanh hóa chất
(i) Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hóa chất phải có người chuyên trách về an toàn hóa chất có trình độ chuyên môn phù hợp với quy mô và loại hình sản xuất, kinh doanh hóa chất, nắm vững công nghệ, phương án và các biện pháp bảo đảm an toàn hóa chất.
(ii) Người lao động trực tiếp sản xuất, kinh doanh hóa chất phải có trình độ chuyên môn phù hợp với nhiệm vụ được phân công.
(iii) Người trực tiếp điều hành sản xuất của cơ sở sản xuất hóa chất nguy hiểm phải có trình độ đại học trở lên về chuyên ngành hóa chất.
5. Yêu cầu đối với hoạt động san chiết, đóng gói hóa chất
(i) Hoạt động san chiết, đóng gói hóa chất phải được thực hiện tại địa điểm đảm bảo các điều kiện về phòng, chống cháy nổ, bảo vệ môi trường, an toàn và vệ sinh lao động theo quy định của pháp luật có liên quan.
(ii) Thiết bị san chiết, đóng gói hóa chất phải đạt yêu cầu chung về an toàn theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hiện hành. Máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn và thiết bị đo lường thử nghiệm phải được kiểm định, hiệu chuẩn, hiệu chỉnh, bảo dưỡng theo quy định hiện hành về kiểm định máy móc, thiết bị.
(iii) Bao bì, vật chứa và nhãn hóa chất sau khi san chiết, đóng gói phải đáp ứng yêu cầu quy định tại mục 2 nêu trên.
(iv) Người lao động trực tiếp san chiết, đóng gói hóa chất phải được huấn luyện về an toàn hóa chất.
Trên đây là tổng quan những điều kiện cơ bản mà 1 doanh nghiệp kinh doanh hóa chất phải tuân thủ. Kỳ tiếp theo, Apolat Legal sẽ trình bày về các giấy phép và thủ tục cần thiết đối với từng nhóm hóa chất mà doanh nghiệp phải xin cấp phép.
