Theo Sách Trắng Doanh Nghiệp Việt Nam được Bộ Kế hoạch và Đầu tư xuất bản năm 2020, tính đến ngày 31/12/2018, doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm tỷ trọng 97,2% tổng số doanh nghiệp trên cả nước và tỷ lệ doanh thu thuần của của nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm 27,2%.
Hiện nay, nhằm mục đích nâng cao khả năng cạnh tranh của nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa, Chính phủ Việt Nam đã có những chính sách hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp này phát triển có thể kể ra bao gồm: hỗ trợ tiếp cận tín dụng; hỗ trợ về thuế; hỗ trợ về tư vấn pháp lý; hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực,…Trong đó, các doanh nghiệp thuộc nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo có vai trò là các doanh nghiệp có thể tạo ra động lực cho việc xây dựng và phát triển nền kinh tế trong kỷ nguyên kinh tế số và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Vì vậy, Chính phủ đã dành nhiều ưu đãi đối với nhóm doanh nghiệp này nhằm thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam trong tương lai.
Theo định nghĩa tại Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa thì “Doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo là doanh nghiệp nhỏ và vừa được thành lập để thực hiện ý tưởng trên cơ sở khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới và có khả năng tăng trưởng nhanh”. Các hỗ trợ mà doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo nhận được bao gồm:
– Hỗ trợ tư vấn về sở hữu trí tuệ; khai thác và phát triển tài sản trí tuệ:
- Hỗ trợ 100% giá trị hợp đồng tư vấn về thủ tục xác lập, chuyển giao, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ;
- Hỗ trợ 100% giá trị hợp đồng tư vấn về xây dựng và thực hiện chính sách, chiến lược hoạt động sở hữu trí tuệ;
- Hỗ trợ 100% giá trị hợp đồng tư vấn về thiết kế, đăng ký bảo hộ, khai thác và phát triển giá trị của nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp, sáng chế;
- Hỗ trợ 100% giá trị hợp đồng tư vấn về xây dựng và phát triển tài sản trí tuệ đối với chỉ dẫn địa lý.
– Hỗ trợ thực hiện các thủ tục về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đo lường, chất lượng; thử nghiệm, hoàn thiện sản phẩm mới, mô hình kinh doanh mới:
- Cung cấp thông tin miễn phí về hệ thống các tiêu chuẩn, quy chuẩn trong nước và quốc tế thuộc lĩnh vực sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo;
- Hỗ trợ 100% giá trị hợp đồng tư vấn để doanh nghiệp xây dựng tiêu chuẩn cơ sở;
- Giảm 50% phí thử nghiệm mẫu phương tiện đo; giảm 50% phí kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường; giảm 50% chi phí cấp dấu định lượng của hàng đóng gói sẵn phù hợp với yêu cầu kỹ thuật đo lường nhưng không quá 10 triệu đồng trên một lần thử và không quá 01 lần trên năm;
- Hỗ trợ 100% giá trị hợp đồng tư vấn để doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tự tổ chức đo lường;
- Giảm 50% phí thử nghiệm về chất lượng hàng hóa tại hệ thống thử nghiệm thuộc cơ quan quản lý nhà nước nhưng không quá 10 triệu đồng trên một lần thử và không quá 01 lần trên năm.
– Hỗ trợ về ứng dụng, chuyển giao công nghệ: Hỗ trợ 50% chi phí hợp đồng ứng dụng công nghệ cao, hợp đồng chuyển giao công nghệ nhưng không quá 100 triệu đồng trên một hợp đồng và không quá một hợp đồng mỗi năm.
– Hỗ trợ về đào tạo, thông tin, xúc tiến thương mại, thương mại hóa:
- Hỗ trợ 50% chi phí đào tạo chuyên sâu về các nội dung sau: Xây dựng, phát triển sản phẩm; thương mại hóa sản phẩm; gọi vốn đầu tư; phát triển thị trường; kết nối mạng lưới khởi nghiệp với các tổ chức, cá nhân nghiên cứu khoa học. Chi phí hỗ trợ không quá 20 triệu đồng trên một khóa đào tạo và không quá 01 khóa đào tạo trên năm;
- Miễn phí tra cứu, khai thác, cung cấp thông tin, cơ sở dữ liệu về sáng chế, thông tin công nghệ, kết quả nghiên cứu;
- Hỗ trợ 100% chi phí gian hàng tại Hội trợ triển lãm xúc tiến thương mại trong nước và quốc tế; được ưu tiên tham gia Chương trình xúc tiến thương mại có sử dụng ngân sách nhà nước;
- Miễn phí cung cấp thông tin, truyền thông về kết nối mạng lưới khởi nghiệp sáng tạo, thu hút đầu tư từ các quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo.
– Hỗ trợ sử dụng cơ sở kỹ thuật, cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung:
- Hỗ trợ 100% chi phí sử dụng trang thiết bị tại các cơ sở kỹ thuật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa;
- Hỗ trợ 50% nhưng không vượt quá 5 triệu đồng/tháng/doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo phí tham gia các cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung dành cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
Để có thể được hưởng các hỗ trợ được nêu, doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo cần đáp ứng các điều kiện gồm:
- Có thời gian hoạt động không quá 05 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu;
- Chưa thực hiện chào bán chứng khoán ra công chúng đối với công ty cổ phần.
Bên cạnh đó, tại Khoản 3 Điều 18 Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Chính phủ cũng khuyến khích các nhà đầu tư tham gia đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo bằng việc miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp có thời hạn đối với thu nhập từ khoản đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp. Tuy nhiên, vấn đề hỗ trợ thuế thu nhập doanh nghiệp này hiện vẫn chưa có quy định hướng dẫn cụ thể các khoản thu nhập nào sẽ được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho nhà đầu tư.
Nhiều chính sách đã được đưa ra để hỗ trợ cho nhóm các doanh nghiệp nhỏ và vừa, tuy nhiên, để các chính sách này đạt được hiệu quả cao, ngoài sự hỗ trợ của cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp cũng cần chủ động trong quá trình tìm hiểu, nghiên cứu và tuân thủ theo các chính sách của Chính phủ.
